آموزش ریاضی نهم - فصل ۷
عبارت گویا: کسری است که صورت و مخرج آن چند جمله ای باشند.
نکته ۱: عبارتی که متغیر آن توان منفی یا زیر رادیکال یا داخل قدر مطلق یا در مخرج کسر یا در توان باشد، گویا نیست.
نکته ۲: عبارت گویا به ازای مقادیری که مخرج کسر را صفر می کند تعریف نشده است.
ساده کردن عبارت گویا: برای ساده کردن صورت و مخرج را به صورت حاصل ضرب دو یا چند عبارت جبری نوشته، سپس عبارت های مساوی را از صورت و مخرج ساده می کنیم.
نکته ۳: برای ساده کردن عبارت های گویا از فاکتورگیری و اتحاد استفاده می کنیم. (توضیحات در فصل ۵)
ضرب عبارت های گویا: در ضرب عبارت های گویا ابتدا ساده می کنیم سپس صورت در صورت و مخرج در مخرج ضرب می کنیم.
تقسیم عبارت های گویا: ابتدا تقسیم را به ضرب تبدیل می کنیم یعنی کسر اولی را در معکوس کسر دومی ضرب می کنیم.
جمع و تفریق عبارت های گویا: بین مخرج ها مخرج مشترک (ک.م.م) مخرج ها را انتخاب می کنیم.
ساده کردن عبارت های مرکب: عبارت صورت کسر و عبارت مخرج کسر را جداگانه جواب داده و در آخر حاصل عبارت صورت را برحاصل عبارت مخرج تقسیم می کنیم.
تقسیم یک جمله ای بر یک جمله ای: برای انجام آن مراحل زیر را رعایت می کنیم:
- ۱) علامت ها در هم ضرب شده
- ۲) اعداد با هم ساده می شوند.
- ۳) حروف (متغیرها) با هم ساده می شوند. (در ساده کردن متغیرها از قاعده تقسیم اعداد توان دار استفاده می شود)
تقسیم چند جمله ای بر یک جمله ای: تک تک جملات صورت کسر را بر مخرج کسر تقسیم می کنیم. برای این تقسیم مراحل زیر را به ترتیب انجام می دهیم:
- ۱) ابتدا مقسوم و مقسوم علیه را به شکل استاندارد یعنی از بیشترین توان به کمترین توان می نویسیم.
- ۲) اولین جمله ی مقسوم را بر اولین جمله ی مقسوم علیه تقسیم کرده و حاصل را در خارج قسمت می نویسیم.
- ۳) خارج قسمت را در تک تک جملات مقسوم علیه ضرب کرده و حاصل را زیر عبارت مقسوم نوشته و دو عبارت را از هم کم می کنیم.
- ۴) برای چند جمله ای به دست آمده مراحل ۲ و ۳ را تکرار کنیم و این تکرار را تا جایی ادامه می دهیم که درجه باقی مانده از درجه مقسوم علیه کمتر شود.
نکته ۴: اگر در تقسیم دو عبارت باقی مانده صفر شود. مقسوم بر مقسوم علیه بخشپذیر است.
پیشنیاز: قبل از یادگیری این فصل بایستی ریاضی هشتم فصل عددهای صحیح و گویا و فصل جبر و معادله و ریاضی نهم فصل عبارت های جبری را بطور کامل تمرین کرده باشید.
معرفی عبارت های گویا و کسر تعریف نشده
نکات ساده کردن عبارت های گویا
ضرب و تقسیم عبارت های گویا
جمع و تفریق عبارت های گویا
عبارت های گویای مرکب
تقسیم چند جمله ای ها
در این رابطه: دانلود گام به گام فصل ۷ (کلیک کنید ...)
گردآورنده: دنیاها، دانشنامۀ فارسی | www.donyaha.ir