تابلوی مونالیزا
تابلوی نقاشی مونالیزا که به لبخند ژوکوند نیز شهرت دارد، شاهکار لئوناردو داوینچی هنرمند مشهور ایتالیایی است.
این اثر استثنایی در طول تاریخ چندین بار ربوده شده، و با اینکه ۵۰۰ سال از زمان خلقش می‌گذرد اما آسیب چندانی ندیده است. تابلوی مشهور لبخند ژوکوند به دلیل لبخند بسیار مرموز مونالیزا و همچنین سبک نوین نقاشی لئوناردو داوینچی در آن زمان، به شهرت جهانی رسید.
آغاز کار داوینچی برای کشیدن تابلو زیبای مونالیزا این پرتره مملو از رمز و راز به سال 1503 باز می گردد. این تابلو با ابعاد در ابعاد 77 x 53 سانتیمتر از معروفترین کارهای داوینچی می باشد. نسخه ای را که او تهیه کرد از آنچه امروز به یادگار مانده بزرگتر بود چرا که در گذر زمان دو ستون از طرفین چپ و راست این تابلو بریده شده است. به همین دلیل به هیچ وجه مشخص نیست که مونالیزا در این تابلو نشسته است.
همچنین باید اشاره کرد که بسیاری از قسمت های این تابلو به مرور زمان خراب و یا دوباره نقاشی شده است. اما با این وجود شخصیت اصلی نقاشی همچنان محفوظ مانده است. بعنوان مثال زمینه پشت که فضایی مه آلود را نمایش می دهد - که به آن تکنیک اسفوماتو (sfumato) گفته می شود - کاملا" آشکار است و لبخند زیبا، جادویی و فریبنده او را برجسته تر می کند.
هم اینک اصل تابلو در موزه لوور در فرانسه نگهداری می‌شود.
ریشه تاریخی
از تاریخ این چنین بر می آید که فردی بنام فرانسیسکو بارتولومئو (Francesco di Bartolommeo) از اشراف شهر فلوورانس از داوینچی خواسته است که پرتره همسر سوم خود یعنی لیزا آنتونیو ماریا (Lisa di Antonio Maria) را برای او نقاشی کند. داوینچی نزدیک به چهار سال روی این اثر هنر کار کرد و پس از اتمام نقاشی در سال 1507 این تابلوی زیبا را به فرانسیسکو نفروخت، فلوورانس را ترک کرد و آنرا نزد خود نگاه داشت.
برخی معتقد هستند از آنجایی که لئوناردو تابلو را تمام نکرده بود آنرا به فرانسیسکو نفروخت و بسیاری دیگر معتقد هستند که لئوناردو عاشق این تابلو بود.
داوینچی در سال 1516 هنگامی که تابلو مونالیزا را در چمدانهای خود داشت وارد فرانسه می شود و آنرا به پادشاه وقت فرانسه فرانسیس اول (Francis I) می فروشد. پس از آن به مرور زمان این اثر زیبا در شهرهای مختلف فرانسه نقل مکان می کند تا اینکه پس از انقلاب فرانسه، مونالیزا موزه لوور (Louvre) را بعنوان خانه خود انتخاب می کند.
ناپلئون با بی انصافی کامل آنرا از موزه برمی دارد و به اطاق خواب خصوصی خود می برد و پس از تبعید ناپلئون این اثر زیبا دوباره به لوور باز گردادنده می شود.
در 21 آگوست سال 1911 تابلو مونالیزا توسط یک دزد ایتالیایی دزیده می شود و به ایتالیا آورده می شود. پس از گذشت دو سال این تابلو در زادگاه خود یعنی فلوورانس دیده می شود و پس از انجام برخی پروسه های اداری و قانونی تابلو دوباره به لوور بازگردانده می شود.
در سال 1956 شخصی اقدام به پاشیدن اسید به قسمت پایینی تابلو نمود که مرمت آن سالها به طول انجامید. در دهه های 60 و 70 میلادی شهرهای نیویورک، توکیو و موسکو میزبان این تابلو زیبا بودند.
آنچه بر این اثر هنری در طول تاریخ گذشته است مسئولین موزه لوور را بر آن داشته تا این تابلو ارزشمند را در پشت شیشه ضد گلوله تحت تدابیر شدید امنیتی نگهداری کنند و دیگر به هیچ وجه حق خروج آنرا از موزه برای نمایش در هیچ کشوری را ندهند.
تابلوی نقاشی مونالیزا اثر لئوناردو داوینچی
کشف معمای لبخند مونالیزا
از یک رایانه برای کشف معمای لبخند مونالیزا (لئونارد داوینیچی ) استفاده شد. این تالبو نقاشی توسط کامپیوتر دانشگاه آمستردام و با استفاده از نرم افزار تشخیص احساسات تحلیل شد. نتیجه این تحلیل حاکی از آن است که 83 درصد این سوژه شاد، 9 درصد آن منزجز، 6 درصد آن تراسان و 2 درصد آن عصبانی است. در این تحلیل، رایانه به بررسی انحناهای اطراف لبها و چشمان سوژه پرداخته و روحیات او را کشف کرده است.
در سال 2003 یکی از پروفسورهای دانشگاه هاروارد گفت شیوه نگاه انسان هنگام دریافت اطلاعات بصری نشان میدهد لبخند مونالیزا فقط زمانی آشکار می‌شود که بیننده به سوی دیگر تابلو نگاه کند.
پرده برداری از راز مونالیزا
بر طبق نظر یک کارشناس هنری فرانسوی زمانیکه لئوناردو داوینچی (Leonardo Da Vinci) شاهکار جاودانه خود مونالیزا را در قرن شانزدهم به تصویر کشید این زن با چهره مرموز خود در انتظار تولد دومین پسرش بود. این کشف توسط دانشمندان کانادائی که با بکاربردن اشعه مادون قرمز و گرفتن عکسهای سه بعدی از لایه های نفوذ ناپذیر رنگ های این پرتره گرفته اند انجام شده است . به گفته برنو موتین (Bruno Mottin) رئیس این موزه با آزمایشات دقیقی که از این تابلو به عمل آمده مشخص شده که این زن لباسی بر تن داشته که توسط تور مخصوصی محصور شده بود.
این نوع تور در قرن شانزده توسط زنانی که باردار بوده و یا بتازگی وضع حمل کرده بودند استفاده می شد. زن جوان با لبخند مرموزش صاحب پنج فرزند بود. به گفته موتین بر عکس تصورات عموم مونالیزا موهایش را آزادانه بر روی شانه هایش نریخته بلکه با استفاده از یک کلاه آنرا پوشانیده و فقط چند تار مو از اطراف کلاه نمایان است.
تاکنون کارشناسنان در نوشته های خود مونالیزا را متهم میکردند که اجازه داده از موهای ریخته روی شانه وی نقاشی شود و این امر همیشه باعث تعجب مورخین بود زیرا در دوره رنسانس تنها زنان بی تقوا اجازه میدادند که موهای سرشان در انظار دیده شود. پس از این کشف جدید دانشمندان تاریخ دقیق به پایان رسیدن این تابلو را نیز تخمین زده اند که منطبق با تولد دومین فرزند پسر مونالیزا در سال 1503 میلادی می باشد.
گردآورنده: دنیاها، دانشنامۀ فارسی | www.donyaha.ir
