آموزش تصویری بیلیارد - وسایل و قوانین بازی

بیلیارد یک بازی ۲ نفره است که در میزی مستطیلی پوشیده با ماهوت با ۳ یا ۱۵ توپ و میله‌ای چوبی بازی می‌شود. فعالیت زدن توپ در یک مکان حوض مانند فرمی از یک بازی فرانسوی بود که با گوی و حلقه انجام می‌شود، به نام کروکت. این بازی در چمن بایک چوب دستی و یک توپ ball یا bille که کم‌کم به billiard یا bill yard معروف شد بازی می‌شود. پس از مدتی این بازی سرگرمی درباریان شد و به دلیل نفرت داشتن آنها از گرما و فعالیت زیاد این بازی را محدودتر کردند و آن را روی میز در یک محیط بسته انجام می‌دادند.

خوب به رنگ‌ها نگاه کنید، نخستین چیز که باید درباره بیلیارد بدانید این است که این بازی برخلاف بازی‌های توپی دیگر دارای توپ‌های زیادی است. برخی از این توپ‌ها ساده یعنی دارای رنگی یکپارچه هستند و تعدادی از آنها  نیز خط دارند یعنی توپی که نوک و ته آنها سفید و یک خط رنگی که گرداگرد و میانه‌ی آن قرار گرفته است.

هر یک از توپ‌ها دارای یک شماره هستند. از شماره 1 تا 15، که  از شماره‌ 1 تا 7  تو پ‌های ساده و از شماره 9 تا 15 توپ‌های خط دارد را تشکیل می‌دهند.  وقتی این بازی به صورت استاندارد بازی می‌شود، توپ 8 نه جزو گروه توپ‌های ساده است و نه جرو گروه توپ‌های خط‌دار محسوب می‌شود. یک توپ خاص است ( توپ سیاه را از دست ندهید چون تمام توپ‌هایتان سیاه می‌شود! ).

چوب بازی

cue stick یا همان چوب بیلیارد چوبی است که شما به وسیله آن به  cue ball توپ مخصوص که به آن پیتوک نیز گفته می‌شود  ضربه می‌زنید. این چوب بلند نوک‌دار و خیلی هم دقیق است و از سه قسمت تشکیل شده است.

• نوک : قسمتی که مقداری سفید و با طولی تقریبا برابر 1/27 سانتیمتر است ویک قسمت کایوچویی در نوک.
• بدنه : قسمتی صاف و صیقلی کم‌پهنا و بلند است در میانه .
• دسته : پر پهناترین قسمت stick که به صورت مخروطی به طرف میانه ونوک Stick پیش می‌رود. طول این چوب تقریبا برابر 1متر و 47 سانتیمتر می‌باشد.

میز

یک میز بیلیارد تقریبا برابر با  137/155 سانتیمتر  عرض  و 274/23 سانتیمتر طول است. و معمولا یک رویه‌ی سبز مخملی از جنس پلی‌استر و پشم روی آن را پوشانده و دارای 6 کیسه که 4 تای آنها در گوشه‌ها و دوتای آنها در طرفین، وسط هر یک از اضلاع بلندتر میز قرار گرفته‌اند.
یک حاشیه نسبتا پهن اطراف میز قرار گرفته؛ جایی که معمولا بازیگنان گچ‌بازی (بعدا  توضیح داده می‌شود) یا لیوان نوشیدنی خود را روی آن قرار می‌دهند.

دو چیز مهم باید درباره‌ی آن بدانید: 

شما باید از این حاشیه برای تراز کردن دست خود و مسلط شدن بر میز استفاده کنید.
شما هرگز نباید هیچ گونه نوشیدنی و یا خوراکی روی آن قرار دهید زیرا اگر نوشیدنی شما روی میز بریزد روکش میز که یکی از مهمترین قسمت‌های میز محسوب می‌شود باید عوض شود  و شما باید بهای سنگینی تقریبا معادل 150 $ دلار بپردازید.
تقریبا آخر هر میز نزدیک ضلع  کوچک میز یک دایره توپر سفید در دو طرف میز قرار دارد. شما باید در ابتدای بازی Cue ball خود را روی یکی از آنها قرار دهید.

Rack «مثلث»

Rack یا «مثلث» یک شی سه گوش است که بازیکن از آن برای مرتب کردن توپ‌ها استفاده می‌کند.
 تمام توپ‌ها در Rack قرار می‌گیرند.
با انگشتان خود دو طرف، عقب Rack را گرفته و عقب و جلو  می‌کنید تا توپ‌ها مرتب کنار هم قرار گیرند.
زیرا فضای بین توپ‌ها در زمان برداشتن Rack خیلی مهم است. باید مراقب باشید که توپ‌ها خوب بهم بچسبند.

Rack به وسیله توپ رآس در روی نقطه سفید انتهایی میز تنظیم می‌شود.

گچ

وسیله دیگری که در طول بازی ما از آن استفاده می‌کنیم گچ است. ما گچ را به نوک کائوچویی چوب خود می‌مالیم تا به ما کمک کند که چوب در زمان ضربه زدن به توپ بهتر بچسبد.

در بیلیارد، گچ (Chalk) به قطعه کوچکی از مواد ساینده گفته می‌شود که به نوک چوب بیلیارد (Tip) مالیده می‌شود تا اصطکاک بین چوب و توپ را افزایش دهد و از سرخوردن چوب در هنگام ضربه زدن جلوگیری کند. این امر به بازیکنان کمک می‌کند تا کنترل بیشتری روی توپ داشته باشند و ضربات دقیق‌تری بزنند.

دلایل استفاده

• افزایش اصطکاک: نوک چوب بیلیارد معمولاً از جنس چرم یا فوم است که اصطکاک کافی برای انتقال نیروی دقیق به توپ را ندارد. گچ با ایجاد اصطکاک بیشتر بین چوب و توپ، از سرخوردن چوب در هنگام ضربه جلوگیری می‌کند.
• افزایش دقت ضربه: با افزایش اصطکاک، بازیکن می‌تواند با دقت بیشتری توپ را هدف بگیرد و ضربات پیچیده‌تری مانند چرخش توپ (side spin) را اجرا کند.
• جلوگیری از خطا: سرخوردن چوب می‌تواند باعث انحراف مسیر توپ و در نتیجه، از دست رفتن فرصت‌ها شود. گچ زدن به نوک چوب، این خطر را کاهش می‌دهد.
• افزایش کنترل: با گچ زدن، بازیکن کنترل بیشتری بر روی توپ خواهد داشت و می‌تواند با دقت بیشتری ضربه بزند.

انواع گچ

• گچ سخت: برای ضربات قدرتی مناسب است و اصطکاک بیشتری ایجاد می‌کند.
• گچ نرم: برای ضربات دقیق و کنترل‌شده مناسب است و اصطکاک کمتری ایجاد می‌کند.
• گچ تالک: برای ضربات خاص مانند اسپین استفاده می‌شود.

نحوه استفاده

گچ به نوک چوب (Tip) بیلیارد مالیده می‌شود. برای این کار، نوک چوب را به آرامی روی سطح گچ می‌کشند تا لایه‌ای از گچ روی آن قرار گیرد.

نکات

• گچ زدن به نوک چوب قبل از هر ضربه مهم است، به خصوص اگر از ضربات پیچیده استفاده می‌کنید.
• انتخاب نوع گچ به سبک بازی و ترجیحات شخصی بازیکن بستگی دارد.
• استفاده از گچ بی‌کیفیت می‌تواند به نوک چوب آسیب برساند.

قوانین بازی

بازی بیلیارد از قوانین زیادی در نقاط گوناگون دنیا پیروی می‌کند که شما در این سایت با قوانین استاندارد جهانی آن آشنا می‌شوید. شما باید اصطلاحات که در این بازی به کار می‌رود را به خاطر بسپارید زیرا این اصطلاحات در طول بازی زیاد به کار می‌روند.
Cue Ball (پیتوک): یک توپ سفید است بدون شماره که شما در بازی فقط به این توب حق ضربه زدن را دارید.

Object Ball (توپ هدف): اولین توپی که در طول بازی پیتوک به آن ضربه می‌زند.

Break: ضربه‌ای است که در ابتدای بازی زده می‌شود. وقتی بازی شروع می‌شود بازی کنی که از قبل تعیین شده به وسیله پیتوک اوین ضربه بازی را به سوی توپ‌های مرتب شده می‌زند و به این ترتیب بازی شروع می‌شود به این عمل Break می‌گویند.

Pocketing a ball: وقتی یک توپ داخل پاکت رود. به این عمل Sinking نیز گفته می‌شود.

Scratch: هنگامی که شما هرگز نباید پیتوک یا توپ طرف مخالف را در پاکت کنید درغیر این صورت شما Scratch می‌گیرید و جریمه می‌شوید.

Frozen: وقتی که توپ هدف به توپ دیگری و یا به دیواره میز چسبیده باشد. ضربه زدن به این توپ مقداری دشوار است.

Position Play: موقیت بازی، سرعت لازم برای ضربه زدن، چرخش لازم، استراتزی بازی (به کدام توپ و از کجا ضربه بزنیم که بهترین موفقیت را برای ما فراهم کند).

Cut: وقتی شما به پیتوک مستقیما ضربه می‌زنید و آن در یک راستا به توپ هدف برخورد می‌کند، توپ هدف در یک خط مستقیم حرکت خواهد کرد. اگر شما به توپتا کات دهید توپ هدف شما دیگر حرکتی مستقیم  نخواهد داشت  و در یک زاویه مشخصی حرکت می‌کند. به طور مثال در زیر پیتوک در یک زاویه  مشخص به توپ 4 ضربه می‌زند و توپ 4 در نتیجه به سمت  که پیشبینی شده هدایت می‌شود.

Banking a shot: زمانی که شما به پیتوک ضربه بزنید و پیتوک شما به توپ هدف و توپ هدف به دیواره میز برخورد کند و داخل یکی از پاکت‌ها برود، این به این معنا است که شما یا خیلی خوب بازی می‌کنید و یا خیلی خوش شانس هستید. در زیر پیتوک به توپ 2  ضربه زده وتوپ 2 به دیواره اصابت کرده و با یک زاویه مشخص (اگر با دقت و محاسبه زده شود) داخل پاکت می‌رود (امیدواریم).

Combination: این در زمانی صورت می‌گیرد که ما به پیتوک ضربه بزنیم و پیتوک به یکی از توپ‌های خودمان و آن توپ به توپ هدف ضربه بزند و آن را هدایت کند.

Draw: هنگامی که شما می‌خواهید به پیتوک ضربه بزنید و پیتوک به توپ دیگر و می‌خواهید که پیتوک شما پس از ضربه زدن جلو نرود بلکه به عقب برگردد (مثلا زمانی که توپ شما نزدیک پاکت قرار گرفته) شما باید به قسمت میانه و پایین توپ ضربه بزنید.

هنگامی که شما می‌خواهید به توپی ضربه بزنید و پیتوک شما سر جای توپ هدف باستد و نه جلو برود و نه عقب، باید به قسمت میانی و بالای توپ ضربه بزنید.

گردآورنده: دنیاها، دانشنامۀ فارسی | www.donyaha.ir