سدنا ۹۰۳۷۷ یک جرم فرانپتونی با قطری حدود ۱۱۸۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر می‌باشد، كه در ۱۴ نوامبر ۲۰۰۳ به دست یک گروه از اخترشناسان با نام‌های مایک براون، چاد توریجیلو و دیوید رابینو ویتزو در كاليفرنيا و هاوايی كشف شد. اين جرم فرانپتونی - که نام علمی آن « UB-313، 2003 » است - دهمین سیاره منظومه شمسی به حساب می‌آيد.
انجمن بین‌المللی اخترشناسی، اکتشاف دهمین سیاره‌ی در حال گردش به دور خورشيد را، که در مرز منظومه شمسی قرار دارد، تأیید کرده است.
شاید در آینده انجمن جهانی اخترشناسی، سدنا را یک سياره كوتوله به شمار آورد. هم اکنون سدنا یک نمایندهٔ افزوده شده به گروه سيارات كوتوله است.
سدنا در فرهنگ اسكيمو به معنای «الهه درياها» می‌باشد.
مدار
سدنا مداری غیر عادی دارد، که اوج آن بارها دورتر از بیرونی‌ترین مرز کمربند کویپر است. فاصله‌ی این جرم فرانپتونی از خورشید، بیش از دو برابر فاصله‌ی پلوتون از خورشید است (تاکنون تصور می‌شد كه پلوتون دورافتاده‌ترین سیاره‌ی منظومه شمسی می‌باشد). جرم سدنا حداقل به اندازه پلوتون است. فاصله متوسط سیاره نپتون و پلوتون از خورشید، به ترتیب ۳۰.۱ و ۳۹.۵ برابر فاصله‌ی متوسط زمين از خورشید بوده، که خود به بیش از ۱۵۰ میلیون کیلومتر می‌رسد و آن را یک واحد اخترشناسی (AU) می‌نامند. سدنا ده هزار و پانصد سال، يک بار گردش در مدار خود را تكميل می‌كند.
این سياره بزرگترین جرم آسمانی است که از زمان اکتشاف نپتون - در سال ۱۸۴۶ - در مدار خورشید کشف می‌شود. هنوز جزئیات کاملی در مورد این جرم آسمانی در دست نیست؛ اما مشخص شده است که در مداری نامتعارف گردش می‌کند و فاصله آن با خورشید هرگز کمتر از فاصله نپتون با مرکز منظومه شمسی نمی‌شود و بخش اعظم مدار آن در فاصله‌ای دورتر از سیاره پلوتون قرار دارد.
جنس و اندازه
به گفته اخترشناسان، کمابیش مشخص است که سياره سدنا از یخ و توده‌های سنگ تشکیل یافته است. به دلیل خاصیت این جرم در انعکاس نور، اندازه‌گیری آن با خطای قابل توجهی همراه بوده و هنوز ابعاد واقعی آن مشخص نشده است.
دما
تصور می‌شود كه سدنا سردترين جرم منظومه شمسی باشد، به طوری كه درجه حرارت آن هرگز از ۲۴۰- درجه سلسيوس تجاوز نمی‌كند.
گردآورنده: دنیاها، دانشنامۀ فارسی | www.donyaha.ir
