سياره سدنا

سدنا ۹۰۳۷۷ یک جرم فرانپتونی با قطری حدود ۱۱۸۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر می‌باشد ، كه در ۱۴ نوامبر ۲۰۰۳ به دست یک گروه از اخترشناسان با نامهای مایک براون ، چاد توریجیلو و دیوید رابینو ویتزو در كاليفرنيا و هاوايی كشف شد. اين جرم فرانپتونی - که نام علمی آن « UB-313 ، 2003 » است - دهمین سیاره منظومه شمسی به حساب می‌آيد.

انجمن بین‌المللی اخترشناسی ، اکتشاف دهمین سیاره‌ی در حال گردش به دور خورشيد را ، که در مرز منظومه شمسی قرار دارد ، تأیید کرده است.

شاید در آینده انجمن جهانی اخترشناسی ، سدنا را یک سياره كوتوله به شمار آورد. هم اکنون سدنا یک نمایندهٔ افزوده شده به گروه سيارات كوتوله است.
سدنا در فرهنگ اسكيمو به معنای « الهه درياها » می‌باشد.

مدار سدنا

مقايسه سدنا با زمين ، ماه ، پلوتون و كوائور

سدنا مداری غیر عادی دارد ، که اوج آن بارها دورتر از بیرونی‌ترین مرز کمربند کویپر است. فاصله‌ی این جرم فرانپتونی از خورشید ، بیش از دو برابر فاصله‌ی پلوتون از خورشید است (تاکنون تصور می‌شد كه پلوتون دورافتاده‌ترین سیاره‌ی منظومه شمسی می‌باشد). جرم سدنا حداقل به اندازه پلوتون است. فاصله متوسط سیاره نپتون و پلوتون از خورشید ، به ترتیب ۳۰.۱ و ۳۹.۵ برابر فاصله‌ی متوسط زمين از خورشید بوده ، که خود به بیش از ۱۵۰ میلیون کیلومتر می‌رسد و آن را یک واحد اخترشناسی (AU) می‌نامند. سدنا ده هزار و پانصد سال ، يک بار گردش در مدار خود را تكميل می‌كند.

این سياره بزرگترین جرم آسمانی است که از زمان اکتشاف نپتون - در سال ۱۸۴۶ - در مدار خورشید کشف می‌شود. هنوز جزئیات کاملی در مورد این جرم آسمانی در دست نیست؛ اما مشخص شده است که در مداری نامتعارف گردش می‌کند و فاصله آن با خورشید هرگز کمتر از فاصله نپتون با مرکز منظومه شمسی نمی‌شود و بخش اعظم مدار آن در فاصله‌ای دورتر از سیاره پلوتون قرار دارد.

جنس و اندازه

به گفته اخترشناسان ، کمابیش مشخص است که سياره سدنا از یخ و توده‌های سنگ تشکیل یافته است. به دلیل خاصیت این جرم در انعکاس نور ، اندازه‌گیری آن با خطای قابل توجهی همراه بوده و هنوز ابعاد واقعی آن مشخص نشده است.

دما

تصور می‌شود كه سدنا سردترين جرم منظومه شمسی باشد ، به طوری كه درجه حرارت آن هرگز از ۲۴۰- درجه سلسيوس تجاوز نمی‌كند.

گردآورنده: دنیاها، دانشنامۀ فارسی | www.donyaha.ir