شاید شما هم بارها این موضوع را از پدریزرگ یا مادریزرگ خود شنیده باشید که هنگام رعد و برق رویش قارچ‌ها زیاد می‌شود و به تعداد زیاد سر از خاک بیرون می‌آورند. جالب این است که این عقیده خرافات نیست بلکه علم این موضوع را اثبات کرده است.
طبق افسانه کشاورزی ژاپنی، صاعقه (رعد و برق) باعث می‌شود که قارچ‌ها چند برابر شوند. تحقیقات در این مورد نشان داده است که این داستان حقیقت دارد.
این تحقیق توسط کویچی تاکاکی و تیمش از دانشگاه ایوات در شمال ژاپن انجام شده است. تاکاکی شوک الکتریکی با ولتاژ بالا به سیاهه‌های مربوط به قارچ shiitake داد و اثرات برخورد صاعقه را شبیه‌سازی کرد. شوک الکتریکی باعث افزایش سریع دما شد و باعث افزایش حجم هوا (اکسیژن) در محیط خواهد شد و باعث ایجاد موج شوک شد. تاکاکی تصریح کرد: "این امر باعث انتقال هیفا (نخینه یا ریسه هم نامیده شده، رشته‌ای لوله‌ای شکل است که واحد ساختمانی همه قارچ‌ها بجز مخمرها و آکتینوباکتری‌ها می‌باشد. در محیط، شکستن رشته‌ها و تحریک تشکیل دهنده بدن باردهی می‌شود."
بارندگی شدید و رعد و برق باعث رویش هاگ‌های قارچ‌هایی می‌شود که منتظر چنین فرصتی بودند. پتانسیل الکتریکی فوق‌العاده زیادی که بر اثر رعد و برق برای مدت کوتاهی در خاک ایجاد می‌شود (چیزی حدود 100-50 هزار ولت طی مدت ده میلیونیم ثانیه) می‌تواند تا 80 درصد باعث افزایش تعداد قارچ های رشد کرده شود. دلیل این واکنش قارچ‌ها به رعد و برق مشخص نیست؛ اما یک فرضیه دراین باره مطرح شده که می‌گوید این افزایش رشد، یک واکنش به خطر است تا در برابر قارچ‌هایی که ممکن است بر اثر رعد و برق سوخته باشند، قارچ‌های جدید بیشتری رشد کنند. به علاوه رعد و برق باعث تبدیل نیتروژن جو (که برای ساخت پروتئین ضروری است ولی امکان جذب آن برای اغلب جانداران وجود ندارد) به مولکول‌های قابل جذب توسط قارچ‌ها می‌شود.
دلایل رابطه اینکه چرا رعد و برق باعث افزایش رویش قارچ‌ها می‌شود:
- رعد و برق سبب تثبیت نیتروژن موجود در هوا می‌شود و این نیتروژن وقتی بوسیله قطرات باران به زمین می‌رسد، سبب افزایش ناگهانی رشد قارچ و خروج آن از خاک می‌شود.
- رعد و برق یک تخلیه الکتریکی است که در پی آن اکسیژن هوا به اوزون تبدیل شده که گاز اوزون موجب رشد مسیلیوم قارچ شده و که این ماده موجب بوجود آمدن ریشه‌های قارچ می‌شود.
- همراه رعد و برق مواد معدنی مانند ازت توسط اسید نیتریکی که برق باعث بوجود آمدن آن شده است به گیاه رسیده و تامین مواد به این روش موجب رویش گیاه می‌شود.
قارچ‌ها گیاه نیستند. آنها حتی خویشاوند نزدیک گیاهان هم نیستند و هیچ کدام از ویژگی‌های گیاهان (پلاستید، فتوسنتز، دیواره سلولزی…) در قارچ‌ها دیده نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان به هیچ وجه قارچ‌ها را فرمانرو گیاهان رده‌بندی کرد؛ بلکه قارچ‌ها خودشان یک فرمانرو جدا هستند.
جالبتر از همه اینکه قارچ‌ها خویشاوندی نزدیک‌تری با جانوران دارند. در واقع سلول‌های جانوران و قارچ‌ها شباهت‌های غیرقابل انکاری با یکدیگر دارند که نشان می‌دهد نخستین نیاکان جانوران (که موجوداتی تک سلولی و آبزی بودند) از پسرعموهای نزدیک نیاکان قارچ‌ها بوده‌اند.
گردآورنده: دنیاها، دانشنامۀ فارسی | www.donyaha.ir
