سوسک ها

سوسک‌ها یا قاب‌بالان (به کردی: بەرسوورکە)، متنوع‌ترین راسته از حشرات هستند. ۴۰ درصد از همه‌ی گونه‌های توصیف‌شده از حشرات در جهان جزو راسته قاب‌بالان هستند. شمار گونه‌های این راسته به ۳۵۰ هزار می‌رسد. این حشرات در محیط‌های مختلف زندگی می‌کنند و از انواع مواد غذایی، درختان میوه، درختان جنگلی و گیاهان زینتی تغذیه می‌کنند. در این راسته گروهی گیاه‌خوار نیز وجود دارند که تمام قسمت‌های گیاه را مورد هجوم قرار می‌دهند و بعضی دیگر نیز برگ‌خوار هستند. بعضی از آن‌ها از چوب و گروهی از حبوبات و خشکبار تغذیه می‌کنند. تعدادی از آن‌ها شکارگر می‌باشند و از انواع حشرات مضر تغذیه می‌کنند، دسته ای دیگر از این حشرات نیز آبزی هستند.

سوسک ها از زیررده بال‌داران و بالاراسته هام‌دگردیسان هستند. قاب‌بالان راسته‌ای بسیار بزرگ می‌باشد که حدود ۱۰۰۰ عدد از آن‌ها شناسایی شده‌است و بسیاری از آن‌ها جز آفات مهم گیاهان زراعی بشمار می‌روند؛ و تعدادی در شرایط به‌خصوص از آفات گیاهان زینتی هستند. البته در این راسته سوسک‌هایی وجود دارند که گاهی در روی گیاهان زینتی هستند، یا حشرات کامل آن‌ها از گرده‌ی گیاهان تغذیه کنند، اما لاروهای آنها در داخل خاک بوده و از ریشه گیاهان زینتی و اکثر آن‌ها از ریشه گیاهان دائمی تغذیه می‌کنند.

دسته بندی

در کل راسته سوسک ها به دو زیرراسته پرخواران و سوسک‌های همه‌چیزخوار تقسیم می‌شوند. این دو زیرراسته از طریق ویژگی‌های اولین حلقه شکم قابل تفکیک هستند. در پرخواران، پیش‌ران پیشروی کرده‌است و ضلع عقبی اولین حلقه شکم را به دو قسمت تقسیم می‌کند، در حالیکه در همه‌چیزخواران اولین حلقه شکم کامل است.

کفش‌دوزک یا پینه‌دوزک، خانواده ای از حشرات هستند که اندازه‌ای معادل ۰٫۸ تا ۱۸ میلی‌متر دارند. کفشدوزک هه از گروه حشرات قاب‌بال است؛ و پوشش سخت روی بال‌ها قدرت پرواز آن‌ها را کاهش می‌دهد.

در زیرراسته پرخواران شماری از گونه‌ها آبزی هستند، که لاروها و حشرات کامل آن‌ها در محیط آبی از سایر حشرات، بندپایان و حتی در مواردی گونه‌هایی از ماهی‌های کوچک و قورباغه‌ها تغذیه می‌کنند.

در زیرراسته پرخواران تعدادی از گونه‌ها، مانند خانواده سوسک‌های زمینی، شکارچی هستند. این حشرات در شب فعالیت می‌کنند و از شته‌ها، گیاهان علوفه‌ای و غلات تغذیه می‌کنند. گونه دیگر این حشرات، گونه‌های شکارگر نیز هستند. در مواردی دیده شده که این حشرات به انسان نیز خسارت وارد می‌کنند. پرخواران از نظر تعداد گونه، فراوانی بیشتری دارند و تعداد زیادی از گونه‌های این زیرراسته گیاهخوار می‌باشند و از قسمت‌های مختلف گیاه از جمله برگ، گل، ساقه و حتی ریشه تغذیه می‌کنند.

کرم شب‌تاب بر خلاف نامش که از خانواده حشرات است، دراصل عضو خانواده‌ی سوسکها و زیرشاخه غلاف پران یا قاب بالان می‌باشد.

رده بندی

زیر رده بی‌بالان یا بی‌دگردیسان

که بدون بال هستند دارای دگردیسی کم و یا فاقد دگردیسی هستند. شکم دارای زواید شکمی به اضافه دنباله است و دارای چندین راسته‌اند.

زیر رده بال‌داران یا حشرات بال‌دار

این حشرات دارای بال هستند بعضی دارای بال بعضی بدون بال یا بال تغییر یافته هستند. غیر از دنباله‌های شکمی و زواید تناسلی زایده‌های دیگری در آنها موجود نیست.

راسته راست بالان

راست بالان در مراحل جوانی به صورت لاروهایی با چشمهای مرکب هستند بالها تکامل می‌یابد و دگردیسی آهسته و تدریجی دارند و دارای اندازه‌های متوسط و بزرگ‌اند. قطعات دهانی خرد کننده دارند. بالهای جلوی آنها نازک و پوست مانند است و دارای رگبال می‌باشند. بالهای عقبی آنها غشایی حاشیه‌دار و دارای رگبالهای بسیار زیاد است. این بالها به صورت بادبزنی زیر بال جلوی تا می‌خورد بعضی نیز بدون بالند، شکم معمولا دارای دنباله و اندام تخم ریز است. اکثرا آنها گیاهخوارند و دارای ۲۳۰۰۰ گونه می‌باشند و از کربونیفر تاکنون وجود دارند.

خزوکها یا سوسک های حمام

سوسک حمام یا سوسری جانداری است بندپا از رده‌ی حشرات، زیررده‌ی بالداران، راسته‌ی سوسریان. سوسک نامی کلّی است برای خانواده‌ی سوسری‌ها. بسیاری از مردم، سوسری‌ها (سوسک حمام) را با سوسک‌ها اشتباه می‌گیرند. قاب بالان دارای یک لایه یا قاب محکم و محافظ روی بالاهای خود هستند و قبل از پرواز باید ابتدا آن را کنار بزنند، ولی سوسری‌ها روی بالشان قاب ندارند. سوسک‌ها جانوران بسیار موفقی هستند و از خط استوا تا قطب‌ها یافت می‌شوند. اجداد سوسک‌ها ابتدا در دوره‌ی زمین‌شناسی کربن پیدا شدند و جزو اولین حشرات نوبال می‌باشند.

طبق شواهد بسیار، سوسری‌ها از موریانه‌ها تکامل یافته‌اند، اما آن‌ها را جزو گروه موریانه‌ها دسته‌بندی نمی‌کنند. بدن این جانوران پهن است قسمتی از سر در زیر سینه آنها قرار گرفته است شاخکهای این جانوران طویل و تیره رنگ است و اغلب آنها بدبو هستند.

انواع سوسک

در اینجا به ۳ نوع معروف از انواع سوسک‌ها، مشخصات و ویژگی های آنها اشاره می کنیم:

سوسک آمریکایی

سوسک آمریکایی (سوسری آمریکایی) یک گونه دیگر از انواع سوسک می باشد که در پشت سر خود بال های روشن داشته و دارای رنگی قهوه ای متمایل به قرمز است. این موجود از بزرگترین گونه های سوسک محسوب می گردد، که طول آن به ۱/۲ اینچ نیز می رسد و وزن سوسک امریکایی بین سه تا ده گرم است. منبع تغذیه این سوسک معمولا آفات و لاشه خزندگان است. این موجودات در خارج منزل بیشتر یافت می شوند و از طریق پرواز و فعالیت، به درون خانه ها وارد می گردند. همچنین از طریق لوله های فاضلاب نیز به داخل خانه ورود پیدا می کنند. عمر سوسک آمریکایی در حدود ۶۰۰ روز می باشد. قابلیت پرواز داشته و از موادی همچون میوه، نان، کفش، کاغذ، چربی و مواد شیرین به عنوان تغذیه استفاده می کنند.

تصویری از یک سوسک آمریکایی

سوسک آلمانی

نوع دیگر این موجودات، سوسک آلمانی (سوسری) می باشد که به رنگ قهوه ای تیره یا قهوه ای بوده و به عنوان سوسک ریز آشپزخانه و سوسک کابینت نیز از آن نام برده می شود. عمر سوسک آلمانی در حدود ۱۰۰ روز بوده و در ایران به عنوان گسترده ترین گونه از انواع سوسک شناخته می شوند. سوسک آلمانی، دارای دو نوار افقی سیاه رنگ در پشت سرش و به رنگ متمایل به زرد یا قهوه ای روشن می باشد و با وجود داشتن بال به ندرت ممکن است پرواز کند. در مکان های مرطوب و گرم، پیشخوان آشپزخانه و در سطح کف اتاق‌ها به وضوح می توان این موجود را مشاهده نمود.

تصویری از یک سوسک آلمانی

رستوران ها، سوپر مارکت ها و آپارتمان ها، مکان مناسبی برای حضور این موجود می باشد. محل های گرم، مرطوب و در مجاورت غذا برای این حشره، میزبان بسیار مطلوبی به شمار می آید. این حشره هم مانند دیگر سوسک ها از طریق انتقال میکروب ها، سبب آلودگی مواد غذایی و تهدیدی برای سلامتی انسان محسوب می شود. فاضلاب، زیر زمین و لوله های آب گرم مخفیگاه های این موجود به شمار می رود. همانند انواع سوسک، این موجود نیز عامل انتقال بیماری ها، میکروب ها، ویروس ها و باکتری ها به محیط زندگی انسان می باشد.

سوسک شرقی

سوسک شرقی، یک نوع از این حشره ها می باشد که طولی در حدود یک اینچ دارد. شکل ظاهری این موجود دارای رنگی قهوه ای یا قهوه ای تیره است. به دلیل وجود بال در بدن آنها به راحتی می توانند پرواز کنند. جنس ماده کاملا قابل تشخیص از جنس نر بوده زیرا در تمام طول زندگی خود بال های خیلی کوتاه دارند و معمولا بدون بال هستند. سوسک شرقی در تمام مراحل رشد خود فاقد بالشتک در بین ناخن پنجه پاهایشان می باشند و همین دلیلی برای بالا نرفتن از سطح های مختلف توسط این موجود است.

تصویری از یک سوسک شرقی

منبع تغذیه آنها مواد نشاسته دار، مواد پوسیده، فاضلاب و زباله می باشد. زندگی در محیط های گرم و مرطوب را ترجیح می دهند. در مقایسه با انواع سوسک‌ها، این موجود آهسته تر حرکت می کند و بوی نامطبوعی را نیز در حین حرکت تولید می نماید. شکاف های موجود میان خاک، درزها و زیر زمین محیط هایی می باشد که این نوع سوسک موجودیت خود را اعلام می دارد. ورود آنها به فضای خانه و ساختمان نیز به وسیله لوله های فاضلاب صورت می گیرد. استرالیا، ژاپن، چین، شمال کانادا، جنوب آمریکا، برزیل، شیلی، آرژانتین کشورهایی هستند که پراکندگی سوسک شرقی در آنها به کرات اتفاق افتاده است.

ریخت‌شناسی

بال جلو در این حشرات تبدیل به ساختمانی غلاف مانند شده‌است که وظیفه حفاظت از بدن را انجام می‌دهد و نقشی در پرواز ندارد که به آن بال‌پوش (الیترون یا الیترا) گفته می‌شود.

قفسه سینه

قسمت‌هایی از قفسه سینه که از سطح پشتی قابل رویت هستند عبارتند از پیش گرده و سپرچه. سایر قسمت‌های قفسه سینه معمولاً از طرف شکمی قابل رویت هستند.

وقتی پیش گرده را از سطح پشتی نگاه کنیم به اشکال مختلف ممکن است باشد و لبه عقبی آن ممکن است مستقیم، محدب یا دندانه دار یا مقعر باشد. پیش گرده در پهلوها ممکن است صاف یا دندانه دار باشد، ضمناً روی پیش گرده ممکن است لخت یا مو دار، صاف یا ناصاف (دارای دندانه، سوراخ سوراخ، شیار دار و غیره) باشد.سوسک‌ بهار

سپرچه معمولاً از سطح پشتی به‌صورت یک مثلث کوچکی بلافاصله بعد از پیش گرده و بین قاعده بال پوش‌ها دیده می‌شود؛ ولی گهگاه سپرچه گرد یا قلبی شکل است و گاهی نیز مخفی می‌باشد. مهمترین خصوصیاتی که در قفسه سینه از سطح شکمی قابل رویت و مهم هستند عبارتند از: درزهای مختلف، شکل اسکلریت معین، و اسکلریت‌های مخصوصی که در مجاور پیش‌ران پاهای جلو و میانی هستند.

بعضی از سوسک ها دارای درزهای پشتی پهلویی هستند که پیش گرده را از پیش‌پهلو جدا می‌کند. عده ای دیگر دارای درزهای پیش سینه هستند که پیش سینه را از بقیه قسمت‌های پیش قفسه سینه، جدا می‌کند. لبه جلویی پیش سینه معمولاً صاف و مستقیم است ولی وقتی کمی محدب باشد آن را لبه دار گویند. پیش‌سینه گاهی دارای یک زائده بوده که بطرف عقب و بین دو پیش ران جلو امتداد می‌یابد (مثل سوسک‌های بهار) این زائده به شکل زبان یا خار مانند است.

وقتی که اسکلریت‌های اطراف پیش قفسه سینه در اطراف پیش ران امتداد پیدا کنند، حفره‌های اطراف پیش ران را، حفره‌های بسته گویند. برعکس وقتی که اسکلریت‌های پشت پیش ران اسکلریت‌های میان قفسه سینه باشند، این حفره‌ها را، حفره‌های باز می‌نامند. وقتی که پیش ران پاهای میانی توسط اسکلریت‌های شکمی احاطه شده باشند ولی تماسی با درزهای پهلویی نداشته باشند حفره‌های پیش ران را، بسته گویند ولی وقتی که اسکلریت‌های پهلویی با پیش ران میانی تماس حاصل کنند این حفره‌ها را، باز گویند.

پاها

پیش‌ران پاهای سوسک ها از نظر شکل و اندازه بسیار متنوع هستند. در بعضی از آنها پیش ران گرد یا خیلی کم کشیده شده‌است، در بعضی دیگر پیش ران بدون اینکه طولاً کشیده شوند در طرفین کشیده و پهن شده‌است.

در گروهی دیگر پیش ران مخروطی شکل می‌باشد. در بعضی از این حشرات پیش ران دارای یک زائده اسکلریت مانند بنام تروکانتین، در طرف جانبی پیش ران می‌باشند. پی ران بیشتر سخت بالپوشان، درست بین پیش‌ران و ران واقع نشده، بلکه تا حدودی به یک طرف تمایل پیدا کرده‌است. پی ران بیشتر سوسک‌ها، مثلثی شکل ولی در عده معدودی چهارگوش است.

در بیشتر سوسک ها، تعداد مفصل‌های پنجه بین ۳ تا ۵ بوده و معمولاً روی تمام پاها تعداد آنها یکسان است، ولی در بعضی از آنها پنجه پاهای عقبی دارای یک مفصل کمتر از پاهای میانی و جلویی است. فرمول پنجه پاها در هر گروه بخش های مختلف بدن سوسک هاسخت بال پوشان از نظر شرح خصوصیات و شناسایی آنها اهمیت داشته و معمولاً به صورت ۵٫۵٫۵ – ۴٫۵٫۵ – ۴٫۴٫۴ – ۳٫۳٫۳ و غیره بیان می‌گردد که مبین تعداد پنجه پاهای جلو، میانی و عقبی است ولی به‌طور کلی بیشتر سخت بالپوشان دارای فرمول پنجه ۵٫۵٫۵ می‌باشند.

در عده معدودی از سوسک‌ها، مفصل ماقبل آخر خیلی کوچک و نامشخص است، در حالیکه در گروه دیگری ممکن است مفصل اول خیلی کوتاه باشد. در صورتیکه پنجه پاها به نظر ۴ مفصلی باشد ولی مفصل سوم باریک بوده و تفاوت زیادی با مفصل آخر نداشته باشد معمولاً آنها ۴ یا ۵ مفصلی هستند که مفصل اول آنها خیلی کوچک است. ناخن‌های پنجه، پاهای سخت بالپوشان نیز متنوع است، در بیشتر گونه‌ها ناخن‌ها ساده هستند یعنی بدون انشعاب یا دندانه، ولی در بعضی از آنها ناخن‌ها دندانه دار، شیاردار، یا شانه ای هستند.

بال‌پوش‌ها

بالپوش‌های سوسک ها، معمولاً در پشت بدن در امتداد یک خط مستقیم در وسط بدن در مجاورت یکدیگر قرار گرفته و تا انتهای بدن ادامه می‌یابند، که این خط اشتراک را درز گویند. این درز ممکن است تا انتهای بالپوش‌ها ادامه یابد یا ممکن است انتهای بالپوش‌ها کمی از یکدیگر فاصله بگیرند. زوایای داخلی – پهلویی بالپوش‌ها را هومری گویند، بال‌پوش‌ها از قسمت درز وسط به طرف خارج کمی شیب دار هستند، وقتی این شیب خیلی زیاد باشد و یک دفعه به طرف پایین خمیده شده باشند این قسمت خمیده شده را، اپلیپور می‌گویند.

بالپوش‌ها از نظر شکل، اندازه، و بافت بسیار متنوع هستند، معمولاً در قسمت جلو موازی یکدیگر هستند ولی در قسمت عقب منحنی و باریک می‌شوند، گاهی تخم مرغی یا نیم دایره هستند، بال پوش‌های بعضی از سوسک ها، فاقد قسمت انتهایی است. بالپوش‌ها معمولاً دارای نقش و نقوش متنوعی هستند، از جمله دارای برجستگی‌های متعدد، شیارها، نقطه‌های فرورفته خط مانند و غیره می‌باشند. در بعضی دیگر ممکن است بالپوش‌ها کاملاً صاف باشند. در صورتیکه بالپوش‌ها در زیر میکروسکوپ با درشت نمایی متوسط مودار به نظر آمده به آن مودار گویند. بالپوش‌ها در بعضی از سخت بالپوشان کاملاً سخت و شکننده است و در اطراف شکم انحناء پیدا می‌کند و آن را محافظت می‌کند در حالیکه در بعضی دیگر نسبتاً نرم و قابل انعطاف هستند و کاملاً شکم را نپوشانده و محافظت کامل نمی‌کنند.

شکم

ساختمان اولین حلقه شکم در تشخیص دو زیر راسته پرخواران و سوسک‌های همه‌چیزخوار اهمیت دارد. در زیر راسته پرخواران پیش ران پای عقبی بطرف عقب کشیده شده و اولین حلقه شکم را در سطح زیرین به دو نیم تقسیم می‌کند، و لبه عقبی پیش ران به‌طور کامل در عرض بدن قرار نمی‌گیرد بلکه حالت مورب دارد؛ ولی در زیر راسته سوسک‌های همه‌چیزخوار پیش ران پاهای عقبی از فاصله ای بالاتر بطرف عقب کشیده شده و هرگز اولین حلقه شکم در سطح زیرین را به دو نیم تقسیم نمی‌کند؛ و لبه عقبی پیش ران به‌طور کامل در عرض بدن قرار می‌گیرد. تعداد مفصل‌های قابل رویت شکم در سطح زیرین در گروه‌های مختلف متفاوت است و در کلید شناسایی از آنها استفاده می‌شود.

تصویر یک سوسک‌ جواهردر بعضی از آنها مثل سوسک‌های جواهر، دو حلقه اولین زیرین شکم کم و بیش در یکدیگر ادغام شده‌اند و درز بین آنها کمتر از درز بین سایر حلقه‌ها قابل رویت است. اگر وضعیت درزهای شکمی همگی یکسان باشند فرض بر این است که حلقه‌ها در یکدیگر ادغام نشده‌اند. سطح پشتی آخرین حلقه شکم که اغلب به آن پیژیدیوم گویند، گاهی از انتهای بالپوش‌ها بیرون و قابل رویت است.

اندازه

خصوصیاتی مثل اندازه، شکل و رنگ اغلب در شناسایی سخت بالپوشان بکار می‌روند و ضمناً تشخیص آنها زیاد مشکل نیست. اندازه سوسک های خانگی بالغ، در گونه های مختلف، اندازه های متفاوتی دارند. به عنوان نمونه، سوسک های شرقی و آمریکایی بالغ، هر دو دارای طول بیش از ۲.۵ سانتیمتر می باشند. سوسک های آلمانی نیز عموماً دارای طول تقریبی ۱.۵ سانتیمتر هستند.

جفت گیری و تولید مثل

جفت گیری دو سوسک هرکولمانند بسیاری از حیوانات، تولیدمثل سوسک نیز به وجود سلول تخم حشره ماده و اسپرم های حشره نر، وابسته است. برای رسیدن این دو سلول به یکدیگر، سوسک ها رفتارهای تولید مثلی پیچیده ای از خود بروز می دهند. معمولاً در زمان جفت گیری، سوسک ماده برای جذب نرها فرمون جنسی آزاد می کنند. در برخی از انواع گونه های سوسک نیز، نرها برای انتخاب جفت، بر سر ماده ها با یکدیگر می جنگند. گفتنی است پس از بارور شدن سوسک های ماده توسط نرها، بسته به گونه سوسک، روند متفاوتی طی خواهد شد. تعداد نوزادان به دنیا آمده توسط یک سوسک نیز به عوامل مختلفی چون گونه سوسک و شرایط محیطی بستگی دارد. به عنوان مثال، یک سوسک آلمانی جوان در شرایط ایده آل می تواند در هر سال ۳۰۰۰۰۰ سوسک تولید کند. در حالی که یک سوسک آمریکایی جوان در همین شرایط، تنها می تواند ۸۰۰ سوسک در سال به دنیا بیاورد. تکثیر و تولید مثل سوسک ها دارای ۲ نوع می باشد.

سوسک های تخم گذار

اکثر سوسک ها تخم گذار هستند، نه زنده زا. یعنی نوزادان آن ها، درون تخم هایی که از بدن سوسک مادر خارج شده، رشد می کنند. در گونه های تخم گذار، تخم ها در دسته های چندتایی درون کپسول محافظی به نام اوتکا، قرار می گیرد. اوتکا درون بخش شکمی سوسک ماده جای دارد و تعداد تخم های موجود در آن، به گونه سوسک وابسته است. سوسک های ماده برخی از گونه های رایج سوسک، اوتکا را تا زمان هچ شدن در بدن خود حمل می کنند. این سوسک ها، تخم گذاری را درست اندکی قبل از فرا رسیدن زمان هچ شدن تخم ها انجام می دهند. در مقابل، گروه دیگری از سوسک ها وجود دارند که تخم ها را از بدنشان خارج نمی کنند. در این گونه ها پوشش اوتکا اطراف تخم ها وجود ندارد. درنتیجه، تخمگذاری سبب از بین رفتن تخم ها خواهد شد، زیرا رطوبت برای رشد و نمو تخم ها ضروری است. نوزادان این سوسک ها طی رشد در بدن مادر، از مواد غذایی موجود در تخم، تغذیه می کنند.

سوسک های زنده زا

اما همانطور که در ابتدا نیز گفتیم تخم گذاری تنها روش تولید مثلی سوسک ها نیست. گونه هایی از سوسک وجود دارند که زنده زا هستند. نوزادان این سوسک ها همانند اکثر پستانداران، در درون مایع موجود در بخش شکمی سوسک مادر رشد می کنند. پس از تکمیل مراحل جنینی، نوزادان از سوسک مادر متولد می شوند.

مراقبت و نگهداری از نوزادان

نگهداری از نوزادان، رفتار رایجی در بین حشرات نیست. با این وجود برخی سوسک ها از نوزادان خود نگهداری و مراقبت می کنند. نوع و میزان مراقبت و نگهداری از نوزادان نیز یکی دیگر از موارد وابسته به گونه سوسک ها می باشد. بعضی از سوسک ها اوتکای خود را پنهان یا دفن می کنند و هرگز فرزندانشان را نمی بینند. این در حالیست که برخی دیگر از سوسک ها بعد از هچ شدن تخم ها، از نوزادانشان مراقبت می کنند. حتی برخی دانشمندان بر این باورند که بعضی از سوسک ها قادر به تشخیص مادران خود می باشند.

مراحل رشد و نمو

سیکل زندگی تمامی این گونه ها مشابه یکدیگر می باشد. چرخه زندگی تمام سوسک ها، شامل ۳ مرحله است.

• تخم سوسک
• لارو سوسک
• سوسک بالغ

چرخه‌ی (سیکل) زندگی سوسک ها

هر کپسول تخم در گونه های مختلف سوسک خانگی به طور متوسط حاوی ۱۶ الی ۳۷ تخم می باشد.

تمامی سوسک ها، چرخه زندگی خود را از مرحله تخم شروع می کنند.سوسک های تازه متولد شده که به نمف یا لارو معروف هستند، معمولاً به رنگ سفید دیده می شوند. این سوسک های ریز سفید، اندکی پس از تولد تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه ای در می آیند. همچنین اسکلت خارجیشان رفته رفته سخت تر شده و ظاهرشان به سوسک های بزرگ بی بال شباهت می یابد. در طول رشد نمف ها تا رسیدن به مرحله بلوغ، چندین دفعه پوست اندازی اتفاق می افتد. در فاصله بین هر پوست اندازی، نمف ها "اینستار" نامیده می شوند. با عبور از هر مرحله پوست اندازی، شباهت نمف به سوسک بالغ افزایش می یابد. این روند تا به بلوغ رسیدن نمف ها، ادامه پیدا می کند. زمان لازم برای بلوغ نمف، در بعضی از گونه ها تنها چند هفته است. با این وجود، نمف های گونه هایی مانند سوسک شرقی یک تا دو سال پس از تولد بالغ می شوند.

رفتار اجتماعی و هوش سوسک ها

اگرچه سوسک ها و موریانه‌ها ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، اما این حشرات به اندازه موریانه ها اجتماعی نیستند. کلونی موریانه ها ساختاری سازمان یافته دارد که به هر یک از اعضای آن وظیفه ای خاص محول شده است. سوسک ها با وجودی که کلونی سازمان یافته ندارند، زندگی گروهی را ترجیح می دهند. مطالعات انجام شده در این زمینه، ثابت کرده سوسک ها در مورد انتخاب محل زندگی، گروهی تصمیم گیری می کنند. مثلاً سوسک ها در صورتی که فضایی برای زندگی تمام اعضای گروه جا داشته باشد، در آن ساکن می شوند. در غیر این صورت، با تقسیم شدن به گروه های مساوی کوچکتر، در فضاهای موجود مشغول به زندگی می شوند.

مطالعات دیگر، نشان می دهد که سوسک ها هوش جمعی برخوردارند، که از تصمیمات فردی آن ها پدید می آید. این مسئله از طریق اختراع رباتی به نام "اینس بوت" توسط دانشمندان اروپایی، به اثبات رسیده است. این ربات با استفاده از فرمون ها و تقلید رفتار سوسک ها، خود را وارد گروه سوسک های واقعی کرد. سپس توانست با استفاده از علاقه سوسک ها به تعقیب یکدیگر، بر رفتار کل گروه، تأثیر گذاشت. این ربات سوسک ها را متقاعد کرد سایه را ترک کرده و به سمت روشنایی حرکت کنند. دیگر نتیجه مهم این مطالعات، اثبات اثربخشی استفاده از رفتارشناسی سوسک ها در کنترل جمعیت و نابودی آن ها بود. فراموش نکنید که استفاده از ربات ها و اقداماتی از این دست برای نابودی سوسک ها، بسیار هزینه بر هستند. در چنین شرایطی سم سوسک کش قوی کاکروچ با کمترین هزینه شما را از شر سوسک ها رهایی می بخشد.

طول عمر سوسک

طول عمر و چرخه زندگی سوسک ها، بسیار متفاوت و متغیر است و نسبت دادن رقمی خاص به آن درست نیست. طول عمر یک سوسک، به شدت تحت تأثیر عواملی مانند شرایط جوی، محیط زندگی و گونه آن سوسک، قرار دارد. بررسی سن سوسک، تنها با توجه به گونه آن ها، عددی بین ۳۵ تا ۷۲۰ روز را نشان می دهد. سوسک حمام آمریکایی با توانایی زنده ماندن تا دو سال، بیشترین عمر را در بین سایر گونه های سوسک دارد. میانگین عمر سوسک ها ۶ ماه است و هر یک از سوسک های ماده در یکبار تخمگذاری ۳۰ تا ۴۰ تخم تولید می کنند.

سوسک هرکول را به نسبت اندازه و قد و قواره اش قدرتمندترین جاندار کره زمین معرفی می کنند. زیرا این سوسک با شاخ های خود قادر است اجسامی تا ۸۵۰ برابر وزن خود را حمل و آن ها را جابجا کند. طول سوسک های هرکول در هنگام بلوغ حدودا به ۷۸ میلی متر می رسد. همچنین طول عمر این سوسک ها به ۲ تا ۳ سال می رسد.

محل زندگی

روزها در سوراخها مخفی می‌شوند و در شب و تاریکی سریع می‌دوند. این حشرات، تعداد بسیار زیادی زیستگاه‌های خودشان را روی خشکی قرار داده‌اند. به همین دلیل، بسیاری از آن‌ها یا روی زمین زندگی می‌کنند و یا در زیر زمین و در مواد مغذی هستند. انواع مختلفی از گونه‌ها را می‌توان در پوشش گیاهی، چوب یا گیاهان پوسیده، لاشه، قارچ‌ها و سرگین پیدا کرد. برخی نیز آبزی هستند و در آب‌هایی زندگی می‌کنند که از گودال‌های کوچک تا نهرهای کوهستانی سرد متغیر می‌باشند. تعدادی از گونه‌ها هم انگلی هستند. آن‌ها در بیابان‌های خشک و در دمای سرد قله‌های کوه یافت می‌شوند.

نحوه زندگی

انواع سوسک‌ها به گونه های مختلفی زندگی خود را سپری می کنند. بعضی از سوسک‌ها همچون سوسک فاضلاب یا همان سوسک آمریکایی، در محیط های مرطوب و گرم همچون چاه فاضلاب زندگی می‌کنند و از مدفوع و آلودگی های فاضلاب تغذیه می کنند. گونه ی دیگری از انواع سوسک به محض ورود به منازل در مکان های گرم و تاریک و دور از چشم انسان شروع به تخم ریزی کرده و منتشر می شوند. این نوع سوسک ها غالبا در لابه لای درز دیوارها و شکاف های باریک تخم ریزی می کنند.

نوع دیگری از سوسک ها که از مواد غذایی خشک، نان و خوراکی های آشپزخانه تغذیه می کنند، عموما در آشپزخانه و کابینت‌ها فعالیت می کنند. یکی دیگر از انواع سوسک ها نیز اطراف محل‌هایی که آب جمع شده و مانده است علاقه مند به زندگی هستند. همچون سوسک‌هایی که در اطراف سینک ظرفشویی یا حمام یافت می شوند.

تشعشعات رادیواکتیو و سوسک

علت زنده ماندن سوسک ها در بمباران اتمی هیروشیما چیست؟

بر اساس مطالعات محققین بر روی سوسک ها و چگونگی مقاومت بدن آها در مقابل تشعشعات ناشی از بمب اتمی مشخص شده که نجات یافتن سوسک ها در فاجعه اتمی هیروشیمای ژاپن صحت دارد. اما تاثیر تشعشعات ناشی از انفجار بمب اتمی موجب ناباروی آنها می شود و دیگر قادر به تولید مثل نخواهند بود.

بطور کلی توانایی ارگانیسم بدن موجود زنده در مقابله با تشعشعات ناشی از انفجار بمب اتمی به متابولیسم یا همان سوخت و ساز بدن بستگی دارد که می تواند عاملی برای مقاومت در برابر تاثیرات مخرب آن باشد. یعنی سلول های بدن در اغلب موارد در حال تقسیم شدن هستند و از این رو بعنوان ارگانیسم حساس تری در بدن محسوب می شوند و علت آن این است که درست در لحظه تکثیر بعنوان آسیب پذیر ترین عضو بدن به حساب می آیند.

سوخت و ساز بدن پستاندارن نسبتا سریع است، اما سوسک ها متابولیسم بسیار آهسته تری دارند از این رو بدن سوسک ها در برابر تشعشعات بمب اتمی نسبت به بدن انسان مقاومتر است و در فاجعه اتمی هیروشیما توانستند زنده بمانند. اگر بمب هیروشیما را در نظر بگیریم تا شعاع ۲ کیلومتر همه چیز به خاطر حرارت ایجاد شده ذوب شده و نابود می شود ولی از ۲ کیلومتر آنطرف تر سوسک ها شانس بسیار خوبی برای جان سالم بدر بردن از تشعشعات رادیواکتیو داشتند. گفته می‌شود سوسک قادر است ۶۴۰۰ واحد راد تابش تشعشعات رادیو اکتیو را تحمل کند در حالیکه انسان ۵۰۰ راد را می تواند تحمل کند.

سوسک ها می توانند از انفجار هسته ای جان سالم به در ببرند.

فواید سوسک

با وجود این که وجود سوسک ها به ویژه سوسک های بالدار و فاضلابی یکی از معضلاب زندگی شهری است در کلان شهرهاست اما باید بدانید که هیچ موجودی بدون فایده آفریده نشده و حتی سوسک ها نیز فواید زیادی دارند.

جالب است بدانید که تنها ۱درصد از سوسک ها جزو موجودات موذی دسته بندی می شوند و باقی آنها نقش مهمی در چرخه زندگی سایر موجودات زنده ایفا می کنند و مشکلاتی همچون انتقال بیماری را در پی ندارند.

بهترین راه های از بین بردن انواع سوسک

حضور سوسک در محیط زندگی انسانها، برای آنها مشکلات زیادی را با خود به همراه دارد. با شروع گرما و رسیدن فصل تابستان، بسیاری از سوسک ها در محیط های مختلف خودنمایی می‌کنند. این موجودات محیط های گرم را برای تخم گذاری و تولید مثل انتخاب می کنند. یکی از دغدغه های بسیاری از ساکنان منازل، خلاص شدن دائمی از وجود این حشرات مزاحم می باشد. مشاهده آنها در محیط زندگی آرامش و راحتی افراد را تحت شعاع خود قرار می دهد. سوسک‌ها به علت زندگی در محیط های کثیف و آلوده می توانند سلامتی انسان را نیز در معرض تهدید قرار دهند.

برای از بین بردن انواع سوسک و خلاص شدن از وجود این موجودات موذی، انواع سوسک کش‌ها در این زمینه وجود دارد. پودر سوسک کش یا اسید بوریک، یکی از انواع آنها به شمار می رود. همچنین خمیر سوسک کش نیز در این زمینه انتخاب مفیدی می باشد. پاشیدن حشره کش به صورت ضربه ای در پشت درزها و شکاف‌ها می تواند در خارج شدن انواع سوسک از مخفیگاه خود راهگشا و مؤثر باشد. بهترین و استانداردترین روش برای از بین بردن این موجودات، استفاده از سمپاشی بر روی مخفیگاه های این موجودات می باشد. سم سوسک کش باید متناسب با نوع سوسک و محل، مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از سموم ابقایی نیز در این زمینه مؤثر و تاثیر گذار می باشند.

• مایع کنستانتره برای از بین بردن سوسک‌ها: استفاده از این ماده، که به عنوان یک عامل بازدارنده یا سم برای سوسک ها عمل کرده و مدت طولانی آنها را از محیط دور و در نهایت از بین می‌برد.
• آرد سفید و طعمه اسید بوریک: یک نسبت آرد سفید و اسید بوریک را باهم مخلوط کرده و خمیر تشکیل شده را در مناطقی که سوسک زیاد است قرار دهید. این ماده باعث کشته شدن انواع سوسک می‌شود. نکته قابل توجه دور نگهداشتن این ماده از دسترس کودکان و حیوانات خانگی است.
• طعمه نشاسته ذرت و شکر: این طعمه را با مخلوط کردن ۲ نسبت ذرت استریل با ۱ نسبت از پودر قند تهیه کرده و در مسیر احتمالی حضور سوسک‌ها قرار دهید. این ماده نیز باید دور از دسترس کودکان باشد.
• کاکائو، آرد و پودر اسید بوریک: در این طعمه برای کشتن سوسک‌ها یک نسبت از اسید بوریک، ۲ نسبت آرد و ۱ نسبت از پودر کاکائو را با هم مخلوط کنید. این ماده بر خلاف دیگر طعمه‌ها سمی نبوده اما باز هم باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی باشد.
• فرمالدئید یک روش برای کشتن سوسک‌ها: این مواد را در مسیر انواع سوسک‌ها با پوست میوه‌هایی مثل موز و انبه برای جذب بیشتر سوسک‌ها قرار داده و آنها را با این شیوه از بین ببرید
• حشره کش برای از بین بردن سوسک‌ها: یک حشره کش مخصوص سوسک تهیه کرده و به طور دائم مناطقی که سوسک ها در آنجاها هستند یا پنهان می شوند را اسپری کنید.
• جوش شیرین: استفاده از شکر و جوش شیرین یک روش مناسب برای از بین بردن انواع سوسک است. کاربرد این روش به این صورت است که با ترکیب این دو ماده با هم و قرار دادن آن در مسیر سوسک‌ها آنها را از بین ببرید. شکر در جذب کردن سوسک‌ها و جوش شیرین با تاثیر بر سیستم گوارشی آنها را می‌کشد.
• گیاه برگ بو: این برگ، در دسته موادی است که می‌توان در لیست سوسک‌ها از چه چیزی بدشان می‌آید به آن اشاره داشت. هر چقدر که انسان‌ها از بو و رایحه این گیاه خوششان می‌آید سوسک‌ها از آن بیزارند. برگ‌های تازه یا خشک برگ بو را در تمام نقاطی که محل ورود سوسک‌ها مثل سرویس بهداشتی، حمام و گاها زیر ظرفشویی بریزید و محل را از حضور سوسک‌ها پاکسازی کنید.
• آمونیاک: ریختن دو فنجان پودر آمونیاک در یک ظرف آن و ریختن آن در سرویس بهداشتی، حمام و ظرف شویی یک روش بسیار کارساز برای دور کردن این موجودات آزار دهنده است. این روش را یک بار در دو هفته متوالی انجام دهید تا از شر انواع سوسک در منزلتان خلاصی یابید.
• مخلوط فلفل، سیر و پیاز: یک محلول ایجاد شده از یک حبه سیر، پودر فلفل، خمیر پیاز و یک لیتر آب را تهیه کنید. پس از اضافه کردن یک قاشق غذاخوری از صابون مایع این محلول را در جاهای مختلف منزل ریخته و تا مدت طولانی سوسک‌ها را از فضای منزلتان دور کنید.
• محلول آب و صابون حمام: این محلول تاثیر بسزایی بر از بین بردن انواع سوسک دارد. به این شکل که محلول تهیه شده را بر روی سوسک‌ اسپری کنید، تاثیر این ماده بر روی تنفس این حشرات به گونه‌ای است که سریع آنها را از بین می‌برد. استفاده از این محلول در دور نگهداشتن این موجودات از فضای منزل نیز اثر مطلوبی دارد.
• لیسترین: اگر به دنبال این هستید که سوسک‌ها از چه چیزی بدشان می‌آید، همین حالا مقدار مساوی از لیسترین و آب و 2-3 قطره مایع ظرفشویی را مخلوط کرده و با آغشته کردن قسمت‌های مختلف منزل به این ماده فراری شدن این حشرات آزار دهنده را نظاره گر باشید.
• پینستول و سفید کننده: پینستول و سفید کننده راهکاری موثر برای خلاصی از انواع سوسک‌هاست. این مواد ضدعفونی کننده که در از بین بردن انواع باکتری‌ها و آلودگی‌ها تاثیر زیادی دارند از جمله موادی هستند که سوسک‌ها از بوی قوی آنها متنفرند. بنابراین با تهیه محلول دو فنجان پینستول، سفید کننده و یک فنجان آب گرم، و آغشته کردن قسمت‌های مختلف به آن انواع سوسک را از محیط زندگی‌تان دور نگهدارید. توجه داشته باشید هنگام استفاده از این محلول به دلیل بوی قوی که دارد پنجره‌ها را باز بگذارید.

آیا سوسک ها می توانند گاز بگیرند؟

بله، ممکن است سوسک ها شما را گاز بگیرند، اما این اتفاق، بسیار نادر است و به ندرت اتفاق می افتد. سوسک ها حشراتی شب زی هستند و می توانند هر چیزی که قابل خوردن باشد را گاز بگیرند و انسان نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر گزش سوسک را تجربه کرده اید، بدان معنی است که این موجود با بوی ناشی از غذایی که روی قسمتی از بدن شما باقی مانده است شما را در تختتان پیدا کرده تا بتواند به منبع بوی ناشی از آن ماده غذایی دست پیدا کند. به طور کلی، سوسک ها انسان ها را گاز نمی گیرند مگر در مواردی از آلودگی شدید که جمعیت سوسک ها از مقدار منابع غذایی بیشتر باشد.

به طور خلاصه، در بیشتر مواقع، سوسک ها در صورت وجود منابع غذایی دیگر مانند باقی مانده های مواد غذایی در سطل زباله یا مواد غذایی موجود در آشپزخانه، انسان را به عنوان یک منبع غذایی در نظر نمی گیرند. با این حال، هنگامی که غذا محدود شده و تعداد سوسک ها نیز زیاد شود ممکن است با علائم ناشی از گزش سوسک از خواب بیدار شوید.

مکان های اصلی بدن انسان که گزش سوسک در آن اتفاق می افتد (محلی که باقی مانده غذا ممکن است در آن قسمت وجود داشته باشد) عبارتند از:

• چشم به ویژه مژه ها
• دهان
• دست ها
• انگشت
• ناخن

گزش سوسک ممکن است باعث تحریک پوست و تورم شود. در برخی موارد عفونت های ناشی از زخم های باقی مانده از گزش نیز به وجود می آید. عوارض ناشی از گزش سوسک می تواند تا یک هفته ادامه پیدا کند.

علائم ناشی از گزش سوسک

برجستگی های قرمز و کمی بزرگتر از نیش پشه از جمله علائم اصلی گزش سوسک است. خاراندن محل گزش و ایجاد خراش های کوچک در آن قسمت می تواند منجر به عفونت شود. علاوه بر تورم و بثورات، با گذشت زمان یک برجستگی در محل نیش نیز ظاهر می شود. افراد مبتلا به آسم، هنگام قرار گرفتن در معرض آلرژن های سوسک، دچار حمله آسمی می شوند. شدیدترین واکنش های آلرژیک، آنافیلاکسی است که شامل فشار خون پایین، تنگی نفس و شوک است و ممکن است منجر به مرگ شود.

برجستگی های قرمز و کمی بزرگتر از نیش پشه از جمله علائم اصلی گزش سوسک است.

بیماری ها و عفونت های ناشی از گزش

سوسک ها سطوح و غذاها را آلوده می کنند که می توانند به منبعی برای انتقال بیماری های ناشی از سوسک تبدیل شوند. به همین دلیل بهتر است آنچه را که از طریق این آفت، آلوده شده است شناسایی کنید یا آن را بیرون بریزید و یا هر چیزی را که ممکن است باعث انتقال بیماری شود، ضد عفونی کنید.

برخی از شایع ترین عفونت های ناشی از میکروارگانیسم های منتقل شده از سوسک عبارتند از:

• وبا
• اسهال خونی
• گاستروانتریت یا التهاب معده ای – روده ای
• لیستریا
• ژیاردیا
• ویروس فلج اطفال

اقدامات اولیه برای درمان گزش

هنگامی که شما توسط یک سوسک گاز گرفته شده اید، باید در اسرع وقت اقدامات لازم را انجام دهید تا از بروز عفونت ناشی از گزش سوسک جلوگیری کنید. کاری که ابتدا باید انجام دهید این است که از خاراندن یا فشار دادن زخم جلوگیری کرده و آن را با آب و صابون تمیز کنید. در صورت وجود تورم، می توانید از کمپرس یخ استفاده کنید. خاراندن زخم بسیار خطرناک است زیرا ممکن است منجر به یک عفونت وخیم شود. کرم هیدروکورتیزون نیز برای درمان اولیه گزش سوسک، قابل استفاده است. با این حال، برای جلوگیری از عوارض جانبی، توصیه می شود قبل از آن با پزشک مشورت کنید.

نیش سوسک کشنده نیست، اما این بدان معنی نیست که آن ها نمی توانند باعث حساسیت و عفونت ثانویه شوند. بنابراین بهتر است از آن ها غافل نشوید و آن ها را دست کم نگیرید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در موارد واکنش شدید آلرژیک به نیش سوسک، باید اقدامات فوری پزشکی انجام شود. این امر همچنین برای کسانی که از آلرژی، آسم و سایر بیماری های تنفسی رنج می برند، به ویژه در کودکان خردسال و سالمندان ضروری است.

حقایق باورنکردنی درباره سوسک‌ها

• همه ی آنها بد و زیان آور نیستند. تنها یک درصد از گونه های روی کره زمین آفات هستند.
• نهایتا یک هفته می توانند بدون آب دوام بیاورند. اگرچه آنها مدت زیادی بدون غذا می توانند زندگی کنند.
• هرچه می خواهید بگویید ولی در غذای شما سوسک هست. پاها و شاخک های سوسک در هر قطعه شکلات، پنیر، کره بادام زمینی و پاپ کورن وجود دارد. اما نگران نباشید، این حقیقت حال به هم زن هست ولی خطرناک نیست! (البته اگر به سوسک حساسیت نداشته باشید)
• یک سوسک یک هفته می تواند بدون سر زنده بماند. زندگی آن به دهان یا بینی بستگی ندارد، چرا که می تواند از سوراخ های ریز دیگر قسمت های بدنش تنفس کند.
• سوسک ها در دوره ی ژوراسیک بر روی زمین وجود داشتند. بدون شوخی سوسک ها بیش از ۲۰۰ میلیون سال سن دارند!
• سوسک ها هر روز را بدون هیچ گونه خاطره از دیروزشان شروع می کنند. این حقیقت به عنوان نتیجه ی آزمایش وانیل و نعنا به دست آمد. در این آزمایش به سوسک ها با موفقیت آموزش داده شد که نعناع را به وانیل ترجیح دهند، اما روز بعد آنها دوباره به سمت وانیل رفتند.
• وقتی لمسشان می کنید، خوششان می آید. سوسک ها تیگموتروپیک هستند. آنها دوست دارند خود را در جاهای تنگ فشار دهند، چرا که این کار احساس خوبی به آنها می دهد.
• باکتری های درون بدنشان ویتامین مورد نیازشان را تامین می کنند. نوعی باکتری به نام Bacteroid در سلول های خاصی در بدن سوسک ها وجود دارد که نسل به نسل منتقل می شود. این باکتری‌ها ویتامین و آمینو اسیدهای لازم برای ادامه حیات سوسک ها را تامین می کنند.
• سوسک ها برای افرادی که آسم یا آلرژی دارند، بد هستند. آنها پروتئین تولید می کنند و باکتری هایی که باعث انتقال بیماری هاست با خود حمل می کنند.
• سوسک ها منبع الهام دانش آموزانی از برکلی شدند تا روباتی به نام دش (Dash) بسازند. این ربات ممکن است مستقیم از ارتفاع ۲۸ متری به زمین بیافتد و با سرعت ۱۰ کیلومتر در ساعت راه برود. یک نفر می تواند از یک تلفن همراه این ربات را هدایت کند.
• یک سوسک ماده می تواند در یک مرتبه ۴۰۰ سوسک به دنیا بیاورد. سوسک ها تنها یک مرتبه جفت گیری می کنند، اسپرم در بدن سوسک ماده ذخیره شده تا در طول سال در صورت نیاز استفاده شود.
• پرورش سوسک در چین در حال طرفدار پیدا کردن است. آنها خشک می شوند تا به عنوان منبع پروتئین در دارو و لوازم آرایشی استفاده شوند.
• سوسکی به نام سوسک حمام ژاپنی (Periplaneta Japonica) فاجعه ی خانگی شهروندان نیویورک است. نیویورکی ها توانستند گونه ی قبلی را با سرما از بین ببرند ولی این یکی در برابر سرما مقاوم است.
• سوسک ها سریع هستند. با استفاده از شش پای خود سوسک ها می توانند ۸۰ سانتی متر بر ثانیه حرکت کنند.
• سوسک های مناطق گرمسیری بسیار بزرگ هستند. یکی از گونه ها در استرالیا ۳۳.۵ گرم وزن دارد. سوسک های اشپزخانه ی شما در برابر این سوسک ها با نمک به نظر می رسند.
• مثل سگ های پاولوف، سوسک ها هم شرطی می شوند. قبل از گرفتن یک جایزه ی شیرین، بوی نعنا و وانیل به مشام سوسک ها رسید. در نهایت هر وقت بوی نعنا یا وانیل می آمد دهان سوسک ها آب می افتاد!
• سوسک های بزرگتر لزوما خطرناک تر نیستند. سوسک های ریز می توانند آفات خطرناکی باشند در حالی بزرگتر ها بی خطرند.
• سوسکی که در تاریکی می درخشید! این سوسک Lucihormetica luckae نام دارد و در سال ۱۹۳۹ در اکوادر کشف شد، این گونه اکنون منقرض شده چرا که محل زندگی اش توسط یک اتشفشان نابود شد.
• تمیز کردن، سوسک ها را دور نمی کند. سوسک ها به آب و غذا جذب می شوند و نه گرد و خاک.
• سوسک ها همه چیز می خورند. آنها حتی از خوردن پوست حیوانات مرده، آشغال و یا مدفوع صرف نظر نمی کنند. غذای شما هم البته برایشان مناسب است.

تصویری از یک سوسک حمام ژاپنیگردآورنده: دنیاها، دانشنامۀ فارسی | www.donyaha.ir