صلاحیت‌های حرفه‌ای معلم
صاحب نظران و محققان تعلیم و تربیت در مورد ویژگی‌ها و صلاحیت‌های معلمان و ملاک‌های شایستگی آنان دیدگاه‌های مشابه و گاه متفاوتی را ارائه کرده‌اند. آنها معتقدند که مشخصات و یک معلم خوب و موفق به فرهنگ و ارزش‌های مورد قبول یک ملت نیز بستگی دارد و در موقعیت‌ها و محیط‌های مختلف می‌تواند متفاوت باشد.
دیدگاه معلم، فلسفه‌ای که بدان معتقد است و کل شخصیت وی در تدریس، تغییر، تحول و یادگیری شاگرد موثر واقع می‌شود. لذا ویژگی‌ها و صلاحیت‌ای معلمان را از دیدگاه‌های مختلف طبقه بندی کرده و مورد بحث قرار داده‌اند. مکاتب و دیدگاه‌های متعدد فلسفه تربیت نیز به صلاحیت‌های حرفه‌ی معلمی اعم از شناختی، عاطفی، مهارتی، تخصصی و شخصیتی، از زوایای متعدد می‌نگرند، اما همه آنها برای معلم صلاحیت‌های حرفه‌ای خاص قائل هستند. عمده‌ترین صلاحیت‌های حرفه‌ای معلم صلاحیت های رفتاری – شناختی، صلاحیت های آموزشی، توسعه حرفه ای، صلاحیت های اخلاق حرفه ای، صلاحیت های مدیریتی، صلاحیت های فن آوری، صلاحیت های تدریس، صلاحیت های شخصیتی است که در پرسشنامه حاضر حضورتان ارائه شده اند.
تعریف صلاحیت حرفه‌ای معلمان و مفاهیم مرتبط
مون وهمکاران (2002) سه عامل اصلی اثرگذار در پیشرفت شاگردان را شناسایی کرده‌اند؛ خصوصیات حرفه‌ای، مهارت‌های تدریس و شرایط کلاسی ؛ این سه عامل ماهیتا متفاوتند. دو عامل خصوصیات حرفه‌ای و مهارت‌های تدریس به نحوه‌ی روی آوردن معلمان به شغل خود بستگی دارند؛ خصوصیات حرفه‌ای الگو‌های در حال پیشرفت رفتاری هستند که در مجموع فرد را برای انجام امور تحریک می‌کنند در حالی که مهارت‌های تدریس قابل یادگیری اند. از سوی دیگر شرایط کلاسی یک عامل بروندادی تلقی می‌شود و به معلمان کمک می‌کند تا احساس شاگردان درباره‌ی شرایط خلق شده توسط معلم که انگیزش بازیگری آنها را تحت تاثیر قرار میدهد را درک کنند.
هانتلی (2008) قابلیت‌های معلمان را در سه زمینه دانش حرفه‌ای، عمل حرفه‌ای و تعهد حرفه‌ای دسته بندی کرده است. دانش حرفه‌ای شامل دانش محتوا، شناخت دانش آموز و آگاهی از تدریس و یادگیری است. عمل حرفه‌ای از طراحی یادگیری، ایجاد محیط یادگیری و ارزشیابی یادگیری ایجاد شده‌است و تعهد حرفه‌ای، یادگیری حرفه‌ای، مشارکت، رهبری، ارزش‌ها، ارتباطات و اخلاقیات را شامل می‌شود.
مهارت‌های فرایند تدریس
مجموعه اعمال سنجیده، منطقی و پیوسته‌ای که معلم به منظور ارائه درس انجام میدهد، فرایند تدریس نامیده می‌شود، اما به مجموعه تکنیک‌ها، روش‌ها و توانایی‌های که برای اجرای این اعمال کسب می‌کند، مهارت‌های فرایند تدریس گفته می‌شود؛ که مشتمل بر مهارت‌های قبل از تدریس، ضمن تدریس و بعد از تدریس می‌شود.
پرسشنامه صلاحیت‌های معلمان
کریمی (1388) در پژوهشی با هدف گردآوری مبانی نظری و علمی سازمان یافته برای ارائه چهارچوب و زمینه‌ای علمی در جهت تربیت، حفظ، نگهداری و توسعه‌ی حرفه‌ای معلمان، مجموعه منسجمی از صلاحیت‌های معلمان را گردآوری و در آخر پرسشنامه‌ای را جهت سنجش صلاحیت‌های معلمان تدوین کرده است که در پژوهش حاضر با کسب اجازه از ایشان، از پرسشنامه تدوین شده فوق استفاده گردید.
کریمی با ﻣﺮور ﻣﺘﻮن و پیشینه ﭘﮋوﻫﺶ 8 مؤلفه اﺻﻠﻲ و 99 زﻳﺮﻣﺆﻟﻔﻪ اﺳﺘﺨﺮاج کرد و ﺑﺮاﺳـﺎس آن ﭘﺮﺳﺸﻨﺎمه را ﺗﺪوﻳﻦ کرد؛ ﭘﺲ از تحلیل عاملی، صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان را 9 مؤلفه اصلی و 90 زیر مؤلفه تشکیل دادند که پرسشنامه نهایی بر اساس آن تدوین گردید.
در این پرسشنامه نمره‌گذاری بصورت پیوستاری از طیف لیکرت ( خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) صورت گرفته که از نمره کل مجموع مؤلفهها و همچنین نمرات مؤلفهها بصورت جداگانه برای تجریه تحلیل داده‌ها استفاده خواهد شد.
مؤلفه‌های اصلی پرسشنامه به قرار زیر می‌باشند:
- 1- صلاحیت‌های رفتاری – شناختی: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر همدلی، انتقاد و انعطاف‌پذیری، مشاوره و هدایت دانش‌آموزان و برقراری ارتباط موثر با دانش‌آموز، والدین و همکاران است که در مجموع 28 سؤال، شامل سؤالات 28-1 می باشد.
- 2- صلاحیت‌های آموزشی: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر اطلاع از ساختار، اهداف و ویژگی‌های نظام آموزشی، داشتن دانش پایه و درک موضوع مورد تدریس، مهارت ارائه و قابل فهم نمودن محتوا، توجه به فرایند و نتیجه در ارزشیابی و ... است که در مجموع 20 سؤال، شامل سؤالات 48-29 می باشد.
- 3- صلاحیت‌های توسعه حرفه ای: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر یادگیری مستمر و مادام‌العمر، مشارکت در توسعه حرفه‌ای فردی و گروهی، هدایت فراگیران در انتخاب و استفاده از منابع مختلف، به روز بودن دانش و مهارت‌ها و ... است که در مجموع 11 سؤال، شامل سؤالات 59-49 می باشد.
- 4- صلاحیت‌های اخلاق حرفه ای: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر پایبندی به ارزش‌ها و اخلاقیات، صداقت و درستی، داشتن تعهد حرفه‌ای و ... است که در مجموع 7 سؤال، شامل سؤالات 66-60 می باشد.
- 5- صلاحیت‌های مدیریتی: صلاحیت‌هایی نظیر خود مدیریتی، خودراهبر نمودن فراگیران در یادگیری، برنامه ریزی و... است که در مجموع 8 سؤال، شامل سؤالات 74-67 می باشد.
- 6- صلاحیت‌های فن آوری: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر سواد و مهارت فن‌آوری شامل آشنایی با رسانه‌ها، نرم افزارها و سخت افزارهای مختلف آموزشی و مهارت‌های استفاده ازفن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش است که در مجموع 6 سؤال، شامل سؤالات 80-75 می باشد.
- 7- صلاحیت‌های تدریس: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر آشنایی با روش‌های مختلف تدریس، استفاده از آنها و به‌کارگیری موثر مهارت‌های تدریس است که در مجموع 5 سؤال، شامل سؤالات 85-81 می باشد.
- 8- صلاحیت‌های شخصیتی: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر استقلال، اعتماد به نفس و جسارت در بیان مفید و اثربخش نظرات است که در مجموع 3 سؤال، شامل سؤالات 88-86 می باشد.
- 9- صلاحیت‌های فکری: این خرده آزمون شامل صلاحیت‌هایی نظیر مهارت‌های تفکر تحلیلی و ادراکی است که در مجموع 2 سؤال، شامل سؤالات 90-89 می باشد.
روایی و پایایی پرسشنامه صلاحیت‌های معلمان
کریمی (1388) برای روایی و پایایی پرسشنامه چنین توضیح میدهد:
«برای تعیین روایی صوری پرسشنامه در اختیار تعدادی از متخصصین و صاحب نظران موضوع قرار گرفت و از داوری آنها در صحت و دقت پرسشنامه استفاده گردید و بر اساس نظرات آنان و مشورت با اساتید راهنما، مشاور و تعدادی از متخصصان اموزش و پرورش در محتوای پرسشنامه تجدید نظر صورت گرفته است برای تعیین روایی سازه و اینکه نمرات پرسشنامه تا چه‌اندازه بر اساس سازه‌های تبیینی یک نظریه استوار است و در حقیقت تعیین این مطلب که نمرات این پرسشنامه با سازه‌های حاصل از نظریه‌های زیربنایی مؤلفه‌های پرسشنامه رابطه دارند، از تحلیل عاملی استفاده شده است»
تعریف مفهومی متغیر :
تعریف عملیاتی :
تحلیل بر اساس میزان نمره پرسشنامه :
روایی پرسشنامه :
پایایی پرسشنامه :
منبع :
کد محصول: 3002
مولفه : 5
سوالات : 88
فرمت : ورد (word)
تعداد صفحات : 10
توجه مهم: خرید از "دنیاها" کاملا امن و مطمئن انجام می شود و تمامی فایل های دریافتی از سایت تضمین شده می باشد.
