پرسشنامه روانشناسی شخصيتی نئو (کاستا و مک کرا)

این پرسشنامه توسط کاستا و مک کرا در اصل برای جمعیت بهنجار تهیه شده ودر طی دهه گذشته بیشترین استفاده در کاربست‌های پژوهشی و بالینی داشته است. نسخه اصلی آن در سال 1992 توسط کاستا و مک کرا برای سنجش الگوی پنج عاملی شخصیت (روان آزرده گرایی، برونگرایی، گشودگی، موافق بودن وباوجدان بودن) تنظیم شد.

پرسشنامه NEO یکی از جدیدترین پرسشنامه‌های مربوط به ارزیابی ساخت شخصیت بر اساس دیدگاه تحلیل عاملی است. این آزمون به لحاظ انعکاس ۵ عامل اصلی امروزه به عنوان یک مدل فراگیر بر اساس تحلیل عوامل محسوب می شود و گستردگی کاربرد آن در ارزیابی شخصیت افراد سالم و نیز در امور بالینی می تواند یکی از مناسب ترین ابزار ارزیابی شخصیت باشد.

ضریب آلفای گزارش شده توسط آنان 74/0 تا 89/0 با میانگین 81/0 متغییر بوده است. در ایران نیز حق شناس (1387) بر روی نمونه 502 نفری جمعییت شیراز به نتایجی مشابه رسیده است، ضریب آلفای کرونباخ برابر 83/0=C ، 71/0=A، 57/0=O، 71/0=E، 81/0=N و اعتبار آزمون- آزمون مجدد در فاصله 6 ماه برابر 53/0=N ، 6/0=A، 76/0=O، 74/0=E به دست آمده است.

نوعی پرسشنامه خودسنجی است که چهار دهه سابقه تحول داشته است و هر حیطه شش جنبه یا مقیاس فرعی دارد. در دو فرم کوتاه و بلند می‌باشد فرم بلند آن 240 ماده و فرم کوتاه آن 60 ماده می‌باشد.

پاسخ گویان هر جمله را بر مبنای یک مقیاس پنج قسمتی (کاملا مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، موافقم، کاملا موافقم) درجه‌بندی می‌کنند که دارای ارزش صفر تا 4 است برای برخی جمله‌ها این نمره گذاری از کاملا موافقم تا کاملا مخالفم به ترتیب صفر تا 4 و برای برخی دیگر برعکس است. هریک از عوامل 12 سوال این مقیاس را پوشش می‌دهند. در کل آزمودنی در هر مقیاس نمره ای از صفر تا 48 کسب می‌کند.

این پرسشنامه یکی از معتبرترین و معروف‌ترین تست‌های روانشناسی است که به ارزیابی ابعاد شخصیتی هر فرد می‌پردازد. این آزمون به دلیل بررسی‌هایِ گوناگون در گروه‌های سنی و در فرهنگ‌‌های مختلف روی آن صورت گرفته است می‌تواند یکی از جامع‌ترین آزمون‌ها در زمینه ارزیابی شخصیت باشد. این آزمون موضوع تحقیقات طی ۱۵ سال گذشته بر روی نمونه‌های بالینی و بزرگسالان سالم بوده است. از این رو سودمندی آن هم در جریانات بالینی و هم در جریانات تحقیقی ارزیابی شده است.

تاریخچه پیدایش

در سال ۱۹۶۱، دو محقق نیروی هوایی آمریکا به نام های ارنست توپز و ریموند کریستال به منظور ارزیابی کاندیداهای شغلی یک ایده مطرح کردند. ایده آن ها تا دو دهه بعد مورد توجه زیاد قرار نگرفت. تا اینکه در سال ۱۹۸۰ دو محقق دیگر به نام های پال کاستا جونیو و رابرت آر مک کری یک تست روان شناسی به نام NEO-I طراحی کردند که تنها می توانست ۳ عامل بزرگ شخصیت افراد را بسنجد. در سال ۱۹۹۰، آنها آزمون‌های گذشته را ویرایش کرده و نسخه نهایی تست شخصیت شناسی نئو را به نام NEO-PIR منتشر کردند. در نسخه نهایی، پنج عامل اصلی و بزرگ شخصیت انسانی که بیانگر دلیل رفتار افراد در خانه، اجتماع یا محیط کار است، بررسی می‌شود.

ابعاد شخصیتی

پنج بعد شخصیت که در پرسشنامه نئو NEO-FFI مورد سنجش قرار می‌گیرند عبارتند از:

• روان نژندی
• برون گرایی- درون گرایی
• اشتیاق به تجارب تازه
• توافق پذیری
• وظیفه شناسی

شرایط آزمودنی‌ها

این تست قابل اجرا بر روی افراد به هنجار است. افرادی که مبتلا به اختلالاتی چون حالات روان‌پریشی و زوال عقل هستند،‌ به گونه‌ای که این حالات توانایی آن ها را در تکمیل فرم گزارش شخصی تحت تأثیر قرار می‌دهد نباید پرسشنامه را تکمیل نمایند. سؤالات این پرسشنامه را هر فردی با داشتن حداقل سواد –در حد تحصیلات بالاتر از دوره ابتدایی- می‌تواند پاسخ دهد.

نحوه تکمیل پاسخنامه

در این پرسشنامه انتظار بر این است که به تمام سؤالات پاسخ داده شود، در بررسی پاسخنامه اگر سؤال یا سؤالاتی بی پاسخ مشاهده شود آرمودنی تشویق می‌شود که سؤالات مذکور را تکمیل نماید. در مواردی که آزمودنی نتواند تصمیم بگیرد که چه پاسخی به سؤال خاصی بدهد یا معنی یک سوال برای وی مشخص نباشد می‌تواند در چنین مواردی از پاسخ خنثی استفاده کند.

در آخر پاسخنامه سؤالی تحت عنوان «آیا به تمام سؤالات پاسخ داده اید؟» آمده است ، منظور از پرسش این سؤال آن است که این امر مهم را به آزمودنی یادآور نماید که سؤالات بدون پاسخ را تکمیل نماید و کنترل مجددی بر پرسشنامه داشته باشد.

اگر آزمودنی پاسخ «نه» به این سؤال بدهد آزمایشگر ممکن است در صدد علت این امر بر آید و در مورد سؤالات بی پاسخ آموزش‌هایی را به آزمودنی بدهد. اگر در پاسخنامه سوالات زیادی بدون پاسخ باشد آن پاسخنامه از اعتبار لازم برخوردار نبوده و در نتیجه تصحیح نمی‌شود.

نمره گذاری

پاسخنامه این پرسشنامه بر اساس مقیاس لیکرتی (کاملاً مخالفم، مخالفم، بی تفاوت، موافقم و کاملاً موافقم ) تنظیم شده است. نمره گذاری فرم کوتاه این پرسشنامه یعنی NEO-FFI در تمام مواد یکسان نیست. به این معنی که در نمره گذاری برخی از مواد فرم کوتاه پرسشنامه، به کاملاً مخالفم نمره ۴، مخالفم نمره ۳، بی تفاوت نمره ۲ ، موافقم نمره ۱ و کاملاً موافقم نمره ۰ تعلق می‌گیرد. در حالی که برخی دیگر از مواد این فرم کوتاه به صورت عکس حالت گفته شده نمره گذاری می‌شوند. (گروسی فرشی،‌۱۳۸۰).

اعتبار و روایی آزمون NEO

معرفی پرسشنامه سنجش صفات شخصیتی (NEO): در حال حاضر آزمون ۵ عاملی NEO کاربردی جهانی دارد و به منظور تحقیق به زبان‌های چکوسلواکی، عربی،‌ هلندی، فرانسوی، آلمانی، ژاپنی، نروژی، لهستانی و سوئدی ترجمه شده است. پرسشنامه شخصیتی NEO-FFI توسط مک کری و کاستا روی ۲۰۸ نفر از دانشجویان آمریکایی به فاصله سه ماه اجرا گردید که ضرایب اعتبار آن بین ۸۳/۰ تا ۷۵/۰ به دست آمده است.

اعتبار درازمدت این پرسشنامه نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. یک مطالعه طولانی ۶ ساله روی مقیاس‌های روان آزردگی خویی، برون‌گرایی و باز بودن نسبت به تجربه،  ضریب‌های اعتبار ۶۸/۰ تا ۸۳/۰ را در گزارش‌های شخصی و نیز در گزارش‌های زوج‌ها نشان داده است. ضریب اعتبار دو عامل سازگاری و باوجدانی  به فاصله دو سال به ترتیب ۷۹/۰ و ۶۳/۰ بوده است (مک کری و کاستا ، ۱۹۸۳به نقل از گروسی فرشی ، ۱۳۸۰).

در هنجاریابی آزمون NEO که توسط گروسی فرشی (۱۳۸۰)‌ روی نمونه‌ای با حجم ۲۰۰۰ نفر از بین دانشجویان دانشگاه‌های تبریز، شیراز و دانشگاه‌های علوم پزشکی این دو شهر صورت گرفت ضریب همبستگی ۵ بعد اصلی را بین ۵۶/۰ تا ۸۷/۰ گزارش کرده است. ضرایب آلفای کرونباخ در هر یک از عوامل اصلی روان آزردگی خویی، برون گرایی، باز بودن، ساز گاری و با وجدانی به ترتیب ۸۶/۰٫ ، ۷۳/۰، ۵۶/۰، ۶۸/۰ و ۸۷/۰ به دست آمد. جهت بررسی اعتبار محتوایی این آزمون از همبستگی بین دو فرم گزارش شخصی (S) و فرم ارزیابی مشاهده‌گر (R)، استفاده شد، که حداکثر همبستگی به میزان ۶۶/۰ در عامل برون‌گرایی و حداقل آن به میزان ۴۵/۰ در عامل سازگاری بود. (گروسی فرشی، ۱۳۸۰).

در پژوهش آتش روز (۱۳۸۶) با استفاده از روش همسانی درونی، ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از ۵ صفت: روان آزردگی خویی ، برون گرایی، گشودگی، سازگاری و وجدانی بودن به ترتیب ۷۴/۰، ۵۵/۰، ۲۷/۰، ۳۸/۰ و ۷۷/۰ به دست آمد.

هدف گذاری

هدف اساسی پژوهش حاضر، وارسی جنبه‌های روان سنجی «پرسشنامه شخصیتی 5 عاملی نئو» (NEO-FFI) است. بدین خاطر پس از انجام مراحل مقدماتی و رفع مشکلات احتمالی، وارسی این مقیاس در دو مطالعه انجام پذیرفت: در مطالعه اول، برای محاسبه پایایی با استفاده از روش ثبات درونی، 604 دانشجوی دوره کارشناسی دانشگاه‌های تهران، امیرکبیر و شاهد (334 دختر و 270 پسر) با میانگین سنی (sd=2.49) 21.8، به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و NEO-FFI را تکمیل کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که تنها عوامل روان آزرده گرایی و مسوولیت پذیری در تمام آزمودنی‌ها، ثبات درونی قابل قبولی دارند (یعنی بزرگ تر از 0.70) که البته آلفای کرونباخ عوامل برون‌گرایی و توافقی بودن نیز، از سطح توصیه شده برای مقایسه‌های گروهی بالاتر است (یعنی بزرگ تر از 0.50).

بنابراین تنها عامل پذیرا بودن، فاقد ثبات درونی قابل قبول است. در مطالعه دوم، به منظور بررسی اعتبار سازه NEO-FFI، همبستگی گشتاوری پیرسون بین 5 عامل NEO-FFI و 9 بعد «سیاهه نشانگان تجدید نظر شده 90 ماده ای» (SCL-90-R) محاسبه شد. نتایج این تحلیل‌ها نشان می‌دهد که عامل روان‌آزرده‌گرایی با تمام ابعاد SCL-90-R، عامل مسوولیت‌پذیری نیز با تمام ابعاد SCL-90-R به غیر از بعد افکار پارانویید (بدون در نظر گرفتن تصحیح بونفرونی) و وسواسی- اجباری (با در نظر گرفتن تصحیح بونفرونی)، عامل‌های توافقی بودن و برون‌گرایی نیز با توجه به تصحیح بونفرونی به ترتیب با 7 و 3 بعد SCL-90-R همبستگی معنادار دارد و عامل پذیرا بودن با هیچ بعدی ارتباط معناداری ندارد. لازم به ذکراست که در بین این عوامل تنها رابطه روان آزرده‌گرایی با ابعاد SCL-90-R رابطه مثبت است و بقیه عوامل یا رابطه منفی دارند و یا رابطه معناداری ندارند. در مجموع، نتایج مطالعه کنونی، با توجه به مرور پیشینه پژوهشی در مورد بررسی ویژگی‌های روان سنجی NEO-FFI در فرهنگ‌های غیرانگلیسی زبان، لزوم وارسی ساخت عاملی این ابزار را در جمعیت ایرانی نمایان می‌سازد.

تعریف مفهومی متغیر :
تعریف عملیاتی :
تحلیل بر اساس میزان نمره پرسشنامه :
روایی پرسشنامه :
پایایی پرسشنامه :
منبع :
کد محصول : 1004
مولفه : 5
سوالات : 60
فرمت : ورد (word)
تعداد صفحات : 5

توجه مهم: خرید از "دنیاها" کاملا امن و مطمئن انجام می‌شود و تمامی فایل‌های دریافتی از سایت تضمین شده می‌باشد.